Không thể phủ nhận, mạng xã hội chính là thành tựu to lớn của lĩnh vực công nghệ, đồng thời là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Thông qua mạng xã hội, chúng ta dường như có thể làm được mọi việc trên đó từ chia sẻ tin tức, kết nối với bạn bè, tìm kiếm khách hàng, mua sắm, giải trí hay thậm chí là hẹn hò,.... Song hành với tốc độ phát triển như vũ bão của ngành công nghệ, mạng xã hội được dự đoán sẽ có những “bước nhảy vọt” mạnh mẽ trong tương lai và tác động mạnh mẽ đến cả đời sống tinh thần, vật chất của con người. Vậy mạng xã hội là gì? Mục đích của nền tảng này mang lại cho người dùng là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong nội dung dưới đây để có được câu trả lời tốt nhất.
Mạng xã hội là gì?
Mạng xã hội hay còn được biết đến với một tên gọi khác là social network. Đây là một nền tảng trực tuyến với các mô hình, tính năng và cách sử dụng khác nhau để giúp mọi người có thể dễ dàng truy cập, kết nối. Bên cạnh đó, khái niệm mạng xã hội cũng được dùng để chỉ một không gian ảo rộng lớn mà ở đó, mọi người có thể chia sẻ thông tin, hình ảnh, âm thanh, xây dựng những mối quan hệ dựa trên những điểm chung về nghề nghiệp, sở thích,... hoặc trong những năm gần đây, nền tảng này còn được áp dụng để làm công cụ kinh doanh trực tuyến hiệu quả.
Thông thường, mạng xã hội được sử dụng cho những đối tượng khác nhau với độ tuổi từ nhỏ cho đến lớn, đồng thời có thể dùng đa dạng các loại thiết bị khác nhau để truy cập, bao gồm: điện thoại thông minh, laptop, máy tính để bàn, máy tính bảng,.... Những nội dung được người dùng đưa lên mạng xã hội cũng rất đa dạng, phong phú từ cuộc sống bình thường cho đến công việc, tin tức đang nổi mỗi ngày. Cũng giống như bao người, bạn có thể thoải mái thể hiện quan điểm, cá tính của bản thân trong từng chủ đề mà chính mình đang theo dõi trên mạng xã hội, miễn là phù hợp với quy chuẩn đạo đức, Pháp luật.
Với vai trò của mạng xã hội trong việc kết nối người dùng nói riêng và phát triển đời sống văn hóa nói chung, ngày càng có nhiều nền tảng social network xuất hiện với những nét đặc trưng riêng biệt. Dưới đây là một vài trang mạng xã hội đang phổ biến nhất tính đến thời điểm hiện tại, bao gồm:
- Facebook: Facebook là một trong những trang mạng xã hội không chỉ phổ biến ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Hiện tại, đây cũng được xem là mạng xã hội lớn nhất toàn cầu với số lượng người dùng lên đến 2,85 tỷ người dùng (tính đến năm 2021) và con số này vẫn không ngừng tăng trưởng mạnh.
- Instagram: chính thức ra mắt từ năm 2010, Instagram hiện đang là một trong những trang mạng xã hội nhận được số lượng người truy cập khủng, đồng thời là “sân chơi” hái ra tiền của hàng loạt người nổi tiếng. Với ứng dụng này, bạn có thể dễ dàng cho đăng tải và chia sẻ các hình ảnh, video cá nhân cho những người đang theo dõi tài khoản của mình.
- Zalo: Zalo là mạng xã hội Việt Nam lớn nhất hiện nay với tính năng nhắn tin, gọi điện và chia sẻ thông tin nhanh chóng, dễ dàng. Đặc biệt, mạng xã hội này cũng được nhiều người ưu tiên sử dụng cho công việc vì có tính bảo mật tốt hơn so với các nền tảng social khác.
- Tik Tok: những năm gần đây, Tik Tok được ví như là một xu hướng mới khi du nhập mạnh mẽ vào trong thị trường Việt Nam nói riêng và toàn cầu nói chung. Mạng xã hội này vốn được phát triển từ Trung Quốc với tính năng chia sẻ những video ngắn nhưng cực kỳ độc đáo.
Các đặc điểm của mạng xã hội
Mặc dù tồn tại dưới nhiều mô hình, tính năng khác nhau nhưng nhìn chung, đặc điểm của mạng xã hội đều có chung các yếu tố sau:
- Mạng xã hội chỉ có thể hoạt động khi được sử dụng trên nền tảng Internet.
- Toàn bộ những nội dung trên mạng xã hội đều là do người dùng tự đăng tải và chia sẻ với nhau.
- Khi muốn truy cập và đăng tải một nội dung bất kỳ trên mạng xã hội, mỗi người đều sẽ phải tạo cho mình tài khoản và tuân thủ theo các nguyên tắc cộng đồng.
- Bất kỳ mô hình mạng xã hội nào cũng đều hướng đến việc kết nối những cá nhân, tổ chức khác nhau khi họ đều cùng sử dụng chung một nền tảng.
Mục đích của mạng xã hội là gì?
Khi sử dụng mạng xã hội, hầu như mọi người thường chỉ nghĩ đến việc kết bạn, nhắn tin với nhau mà bỏ qua những mục đích thật sự của mạng xã hội muốn mang đến cho người dùng. Theo đó, mục tiêu mà hầu như các trang mạng xã hội hiện nay đang muốn hướng đến đó chính là tạo ra một hệ thống để giúp cho người dùng có thể dễ dàng kết nối, giao lưu với nhau, đồng thời chia sẻ những kiến thức hữu ích lên nền tảng.
Mục đích thứ hai mà nền tảng social network muốn hướng đến người dùng đó chính là xây dựng một cộng đồng mang đến nhiều giá trị, đồng thời nâng cao nhận thức của mỗi cá nhân trong việc xây dựng những mối quan hệ. Từ hai mục tiêu này, chúng ta có thể thấy được vai trò của mạng xã hội ngày càng quan trọng trong quá trình phát triển đời sống văn hóa, kinh tế,.... Do đó, không khó hiểu khi ngày càng có nhiều mạng xã hội xuất hiện để phục vụ tối đa cho đời sống, nhu cầu sử dụng của con người.
Lợi ích và mặt trái của mạng xã hội
Trên thực tế, mạng xã hội có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến các cá nhân và doanh nghiệp một cách tích cực lẫn tiêu cực. Đây chính là lý do vì sao mà khi sử dụng nền tảng này, bạn cần phải cân nhắc đến những lợi ích và mặt trái của chúng trước khi tham gia quá nhiều, hoặc thậm chí là lạm dụng mạng xã hội.
1. Những lợi ích của mạng xã hội
Chắc chắn, không phải tự nhiên mà mạng xã hội lại trở thành nền tảng được rất nhiều người sử dụng bởi những lợi ích mà nó mang lại là rất lớn. Cụ thể, chúng ta có thể điểm qua một số lợi ích mà mạng xã hội mang lại như sau:
- Cung cấp thông tin nhanh chóng: mạng xã hội được ví như một kho tàng thông tin với nguồn kiến thức khổng lồ. Nó sẽ giúp chúng ta có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin một cách nhanh chóng, đồng thời cung cấp những tin tức đa dạng, nóng hổi nhất trong từng thời điểm.
- Kết nối với bạn bè: mạng xã hội sẽ giúp chúng ta có thể dễ dàng kết nối, làm quen với tất cả mọi người ở trên thế giới. Hoặc cũng có thể nói, nền tảng này sẽ giúp xóa nhòa mọi khoảng cách, rào cản về vị trí địa lý để giúp con người được sát lại bên nhau, từ đó xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hay hợp tác với nhau về nhiều mặt.
- Trao đổi thông tin thay cho cách thức truyền thống: nếu như trước kia, chúng ta chỉ biết đến các thông tin, sự kiện qua thư từ, báo đài thì hiện nay, mọi người có thể trao đổi với nhau dễ dàng qua SMS, email hoặc cập nhật trên những bài đăng mạng xã hội.
- Học hỏi các kiến thức, kỹ năng mới: như đã nhấn mạnh ở trên, mạng xã hội là một kho tàng thông tin để chúng ta có thể tìm hiểu, từ đó học hỏi và trau dồi thêm nhiều kiến thức mới để hoàn thiện bản thân hơn mỗi ngày.
- Kinh doanh: kinh doanh online là xu hướng của nền kinh tế số và mạng xã hội chính là một trong những công cụ giúp hiện thực hóa công việc bán hàng hiệu quả. Đây được xem là một hình thức kinh doanh đầy tiềm năng bởi nó sẽ giúp tiết kiệm chi phí thuê mặt bằng, vận hành, nhân viên,... đồng thời dễ dàng giúp bạn tiếp cận khách hàng nhanh chóng.
2. Mặt trái của mạng xã hội
Không thể phủ nhận vai trò của mạng xã hội trong thời đại công nghệ phát triển như hiện nay, nhưng nếu bạn để mạng xã hội chi phối quá nhiều vào trong cuộc sống của mình và không kiểm soát được thì chắc chắn, chúng sẽ để lại những hậu quả khôn lường, cụ thể:
- Giảm tương tác trực tiếp giữa người với người: chúng ta hoàn toàn có thể nhận thấy điều này ngay trong cuộc sống thông thường, điển hình là các cuộc gặp gỡ giữa bạn bè, gia đình với nhau. Việc chú tâm quá nhiều vào mạng xã hội không chỉ khiến cho bạn ít tương tác trực tiếp với người xung quanh, từ đó khiến cho mối quan hệ dần trở nên lạnh nhạt và có thể gây rạn nứt.
- Bỏ qua những mục tiêu của bản thân trước đây: khi quá tập trung vào mạng xã hội, nhiều người sẽ có xu hướng bỏ quên những thứ mà mình từng muốn làm cũng như mục tiêu đã đặt ra. Do đó, thay vì định hướng cho bản thân một tương lai tốt hơn thì giờ họ chỉ chăm chú vào màn hình điện thoại, hoặc biến mình thành những “anh hùng bàn phím” để đi bình luận khắp nơi.
- Mất đi động lực: việc thường xuyên so sánh bản thân mình với những người khác sẽ làm cho bạn trở nên thiếu tự tin, từ đó dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực và hành động dại dột. Vì vậy, hãy ngừng so sánh bản thân với bất kỳ ai bởi mỗi người đều có những điểm mạnh và điểm yếu của riêng mình.
- Trầm cảm: việc thường xuyên thức khuya để bấm điện thoại sẽ khiến cho bạn nhanh chóng bị cạn kiệt sức khỏe, từ đó dễ rơi vào tình trạng rối loạn cảm xúc, tinh thần không được tỉnh táo dù bạn có cố gắng ngủ bù vào sáng hôm sau. Nếu cứ tiếp tục tái diễn thì đến một lúc nào đó, cơ thể của bạn sẽ dần đi đến giới hạn và dẫn tới triệu chứng trầm cảm.
- Mất ngủ: ánh sáng từ màn hình hay sóng điện thoại chính là những tác nhân ảnh hưởng xấu đến cơ thể bạn, khiến cho nhịp sinh học bị rối loạn và dẫn đến tình trạng mất ngủ. Điều này nếu cứ xảy ra liên tục sẽ làm cho sức khỏe và tinh thần của bạn ít nhiều bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vậy nên, lời khuyên mà chúng tôi dành cho bạn đó là không sử dụng điện thoại trước khi ngủ, đồng thời đặt điện thoại ra xa khỏi người khi ngủ.
- Quyền riêng tư: nếu không may trang cá nhân của bạn bị hacker đánh cắp tài khoản, tất cả mọi thông tin đều sẽ bị đánh cắp. Chưa kể, nếu bạn cho đăng tải các thông tin cá nhân như: địa chỉ nhà, số điện thoại,... lên mạng và để chúng ở chế độ công khai thì cũng có thể khiến cho bản thân gặp phải nguy hiểm bởi những kẻ xấu.
Thực trạng sử dụng mạng xã hội ở Việt Nam hiện nay
Hiện nay, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển nhanh về công nghệ thông tin với số lượng người dùng mạng xã hội liên tục gia tăng. Cụ thể theo như thống kê, số lượng người dùng mạng xã hội tính đến thời điểm hiện tại là 72 triệu người (chiếm tỷ lệ khoảng 73% dân số). Ngoài ra, Việt Nam cũng là một trong 10 nước có lượng người dùng Facebook và Youtube cao nhất thế giới, trong đó tỷ lệ thanh thiếu niên chiếm tỷ lệ khá lớn.
Tuy nhiên, song song với số lượng người dùng mạng xã hội đang không ngừng nâng cao thì cùng với đó, tỷ lệ người “nghiện mạng xã hội” cũng gia tăng mạnh mẽ. Đây được xem là tình trạng mà bạn dành quá nhiều thời gian vào những thứ vô bổ trên mạng xã hội. Dần dần, bạn sẽ không thể nào kiểm soát được việc ngừng truy cập vào các trang mạng xã hội và cảm thấy khó chịu, bứt rứt khi không sử dụng. Tình trạng này vô cùng nguy hiểm bởi khi bạn để mạng xã hội can thiệp quá nhiều vào cuộc sống hàng ngày thì sẽ đến lúc, bạn sẽ bị phụ thuộc vào chúng.
Theo như báo cáo Digital cho thấy, mỗi ngày người Việt sẽ sử dụng 6 tiếng 47 phút để sử dụng Internet, trong đó có 2 tiếng 21 phút dành riêng cho trang mạng xã hội. Ngoài ra, một cuộc khảo sát trên diện rộng đã được diễn ra và kết quả nghiên cứu cho thấy, có khoảng 39% người cảm thấy khó chịu nếu không được truy cập vào mạng xã hội, 37% khẳng định nền tảng này là một phần quan trọng của cuộc sống và 36% cho biết họ sẽ cảm thấy rất đau buồn nếu mạng xã hội bị đóng cửa. Những tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời thì ngoài việc ảnh hưởng đến sức khỏe, chúng còn khiến cho tâm lý bị ảnh hưởng, dẫn đến nhiều nguy hiểm khó lường.
Như vậy, nội dung trên đây của Phương Nam Vina đã giúp bạn có thể trả lời được câu hỏi mạng xã hội là gì và những mặt lợi - hại của nền tảng này. Hi vọng với những thông tin được đăng tải, các bạn có thể hiểu hơn về social network cũng như biết cách vận dụng mạng xã hội sao cho phù hợp để phục vụ nhu cầu của mình. Rõ ràng, chúng ta không thể nào phủ nhận những vai trò của mạng xã hội trong đời sống hiện đại ngày nay. Vậy nên, việc làm quen và sống chung một cách lành mạnh với chúng chính là điều mà các bạn trẻ cần phải quan tâm trong thời đại mà mạng xã hội đang bị tác động bởi vô vàn yếu tố khác nhau.
Tham khảo thêm:
Cách bán hàng online trên Facebook hiệu quả
