Mặc dù là những yếu tố nằm ngoài phạm vi doanh nghiệp nhưng môi trường vĩ mô vẫn đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự thành công trong kinh doanh. Vậy môi trường vĩ mô là gì? Các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến doanh nghiệp như thế nào? Để giải đáp thắc mắc này, bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nội dung sau nhé.
Môi trường vĩ mô là gì?
Môi trường vĩ mô (Macro environment) là một thuật ngữ đề cập đến các yếu tố kinh tế, phi kinh tế hay một loạt những tác nhân bên ngoài có thể gây ảnh hưởng đến quá trình hoạt động cùng kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Nếu môi trường vi mô thường tập trung vào một lĩnh vực hoặc nền kinh tế cụ thể trong khu vực thì với môi trường vĩ mô, nó sẽ đề cập đến nền kinh tế tổng thể và có quy mô rộng lớn hơn. Những yếu tố này trước hết sẽ tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, sau đó mới ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế của đất nước và trên toàn cầu.
Khi phân tích môi trường vĩ mô, chúng ta sẽ thấy được bối cảnh tổng thể của nền kinh tế của một quốc gia hay khu vực bất kỳ. Tuy nhiên, vì những thông tin phân tích trong môi trường này thường không có sẵn nên doanh nghiệp cần phải thu thập từ nhiều nguồn khác nhau. Do đó mà đôi khi, việc thu thập có thể sẽ trở nên khó khăn do những trường hợp xấu như: Khủng hoảng kinh tế, khủng hoảng chính trị,....
Tầm quan trọng của việc phân tích môi trường vĩ mô
Trong lĩnh vực kinh doanh, việc nghiên cứu môi trường vĩ mô đóng một vai trò cực kỳ quan trọng để giúp các doanh nghiệp có thể nhanh chóng nắm bắt được cơ hội cũng như rủi ro có thể đến với mình. Đây được xem là một lợi thế rất lớn để giúp các doanh nghiệp có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về chiến lược kinh doanh của mình, cụ thể:
- Hiểu rõ bối cảnh kinh tế xã hội: Việc nghiên cứu môi trường vĩ mô sẽ giúp doanh nghiệp phân tích và nhận định được xu hướng phát triển chung của thị trường. Từ những dữ liệu vừa được thu thập, doanh nghiệp có thể dễ dàng định hướng chiến lược phát triển và lập kế hoạch kinh doanh dài hạn.
- Triển khai chiến lược hiệu quả: Khi phân tích môi trường vĩ mô, doanh nghiệp có thể đánh giá chính xác tình hình hiện tại và dự báo các rủi ro có thể xảy đến trong tương lai, từ đó dễ dàng triển khai những quyết định kinh doanh mang tính chiến lược cao. Ngoài ra, các nghiên cứu này cũng giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội phát triển và đưa ra các sản phẩm / dịch vụ phù hợp với thị trường.
- Gia tăng sự cạnh tranh trên thị trường: Được hỗ trợ bởi các dữ liệu chất lượng từ việc nghiên cứu môi trường vĩ mô, doanh nghiệp hoàn toàn có thể tối ưu quy trình sản xuất, tối ưu hóa chi phí để từ đó nâng cao vị thế của mình trên thị trường cạnh tranh. Đồng thời, dựa trên các thông tin thu thập được thì bạn cũng có thể phát triển thêm các sản phẩm / dịch vụ sao cho phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
- Đáp ứng yêu cầu pháp luật: Chắc chắn, việc nghiên cứu môi trường vĩ mô sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ và tuân thủ các quy định về môi trường và pháp luật. Điều này đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp được phát triển bền vững và mang lại lợi ích lâu dài cho cả tổ chức, cộng đồng.
Đặc điểm của môi trường vĩ mô
Đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến quá trình hoạt động và phát triển của doanh nghiệp, môi trường vĩ mô bao gồm những đặc điểm nổi bật sau:
1. Biến động theo thời gian
Môi trường vĩ mô thường thay đổi theo thời gian do sự biến động của nền kinh tế, chính trị và xã hội,... từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Một lưu ý quan trọng là các tác động của những biến đổi này sẽ có sự khác biệt tùy theo từng lĩnh vực và đặc điểm hoạt động. Ví dụ, các ngành có tính chu kỳ cao thường bị ảnh hưởng mạnh hơn bởi chu kỳ kinh tế so với những ngành liên quan đến các sản phẩm / dịch vụ thiết yếu.
Ngoài ra, để có thể đánh giá triển vọng của các dự án trong một nền kinh tế quốc gia thì bạn cần chú ý đến những yếu tố quan trọng trong môi trường vĩ mô, điển hình như: Nền kinh tế tổng thể, biến động xã hội, tầm quan trọng chính trị, tác động của yếu tố xã hội và sự cân bằng của kinh tế. Nhờ áp dụng phân tích môi trường bên ngoài cùng những tác động của nó, doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về tác động của những yếu tố này và áp dụng chúng vào trong các dự án sắp tới.
2. Đa dạng và phức tạp
Lĩnh vực marketing gồm có nhiều yếu tố đa dạng đến từ các lĩnh vực như kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, công nghệ và pháp luật. Điều này đặt ra một thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp khi họ cần phân tích và nhận diện các yếu tố hàng đầu có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình.
Chưa kể, môi trường marketing còn luôn thay đổi theo thời gian. Điển hình như sự tiến bộ trong công nghệ có thể thay đổi cách mà doanh nghiệp sẽ tiếp cận và tương tác với khách hàng. Tương tự, các thay đổi trong chính sách pháp luật cũng có thể gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của họ.
3. Tính liên kết và tương tác
Trong môi trường marketing, các yếu tố không hoạt động độc lập mà thường có sự tương tác với nhau. Do đó, bất kỳ sự thay đổi của yếu tố này hoàn toàn có thể dẫn đến việc biến đổi của các yếu tố khác.
Không chỉ vậy, vì marketing bao gồm rất nhiều lĩnh vực khác nhau nên doanh nghiệp của bạn không thể kiểm soát toàn bộ được. Tuy nhiên, việc nhận biết và hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định thông minh và chiến lược hợp lý để tận dụng cơ hội, đồng thời giảm thiểu tối đa rủi ro.
4. Ảnh hưởng trực tiếp tới hành vi tiêu dùng, chi tiêu và đầu tư
Như đã nhấn mạnh, các yếu tố vĩ mô thường có sự tác động, bổ sung cho nhau nên từ đó hình thành nên một hệ thống phức tạp tác động đến những chủ thể trên thị trường tài chính, chẳng hạn như: tổ chức, doanh nghiệp,...
Ví dụ như trong giai đoạn vĩ mô tiêu cực (tức là nền kinh tế đang gặp khủng hoảng), khả năng chi tiêu của người tiêu dùng thường có xu hướng giảm đi trông thấy. Điều này dẫn đến sự thu hẹp thị trường của các mặt hàng xa xỉ và hàng tiêu dùng không thiết yếu. Đồng thời, phản ứng của người tiêu dùng dành cho môi trường vĩ mô cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe của nền kinh tế (ví dụ như yếu tố chính trị tại một số quốc gia).
Giải mã chi tiết các yếu tố trong môi trường vĩ mô
Như chúng ta vừa tìm hiểu, môi trường vĩ mô có tác động không nhỏ đến hoạt động kinh doanh và đời sống con người, đồng thời là yếu tố mà doanh nghiệp không thể nào kiểm soát được. Vậy môi trường vĩ mô gồm những yếu tố nào?
1. Môi trường nhân khẩu học
Môi trường nhân khẩu học là vấn đề quan trọng được các nhà tiếp thị cực kỳ quan tâm vì dân số là thước đo chính của thị trường. Trong đó, nhân khẩu học sẽ nghiên cứu về dân số từ nhiều khía cạnh như phân bố địa lý, cấu trúc tuổi tác, tăng trưởng dân số, tỷ lệ sinh - tử, thu nhập, cơ cấu lao động, giáo dục và các yếu tố kinh tế - xã hội khác. Những nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin quan trọng để dự đoán nhu cầu tiêu dùng trong tương lai và được thể hiện qua các khía cạnh sau:
- Quy mô và tốc độ tăng dân số: Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá quy mô, nhu cầu thị trường hiện tại và trong tương lai. Ví dụ, sự khác biệt giữa các vùng đô thị và nông thôn hay khoảng cách địa lý buộc doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược bán hàng, cũng như cách phân phối sản phẩm.
- Cơ cấu độ tuổi của dân số: Thay đổi này sẽ ảnh hưởng đến cấu trúc khách hàng tiềm năng theo từng nhóm tuổi và mức độ thích ứng với các sản phẩm. Đồng thời, nó cũng phụ thuộc vào những yếu tố như sự chuyển đổi từ thời chiến tranh đến thời bình hay sự phát triển trong lĩnh vực y tế.
- Tỷ lệ lao động và cơ cấu nghề nghiệp: Tỷ lệ lao động tham gia vào lực lượng lao động xã hội (gồm cả nam - nữ, lao động trẻ - lao động cao tuổi) và sự thay đổi trong cơ cấu nghề nghiệp do quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước,... cũng sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng hàng hóa.
- Trình độ văn hóa và giáo dục: Trình độ văn hóa, giáo dục của khách hàng cũng ảnh hưởng lớn đến hành vi mua sắm và mức độ tiêu dùng của khách hàng. Ví dụ, những người có văn hóa cao hơn sẽ dễ dàng kiếm được nhiều tiền hơn. Vì vậy mà nhu cầu tiêu dùng về ăn uống, thời trang của họ cũng sẽ đòi hỏi chất lượng cao hơn so với mức thông thường.
2. Môi trường chính trị
Môi trường chính trị có tầm ảnh hưởng rất lớn đối với mọi ngành kinh doanh trên một lãnh thổ nhất định. Tùy thuộc vào từng quốc gia mà các doanh nghiệp sẽ cần phải tuân thủ quy định pháp lý khi hoạt động nếu không muốn vi phạm thể chế luật pháp tại đó. Thông thường, một số khía cạnh chính của yếu tố này sẽ bao gồm:
- Sự bình ổn: Phân tích sự ổn định của các yếu tố như xung đột chính trị và ngoại giao trong quy định pháp lý. Các thể chế pháp lý ổn định sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của bạn và ngược lại.
- Chính sách thuế: Các chính sách thuế như thuế nhập khẩu, xuất khẩu, thuế thu nhập hay thuế tiêu thụ sẽ tác động trực tiếp đến doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp.
- Đạo luật liên quan: Bao gồm các luật như luật doanh nghiệp, luật đầu tư, luật lao động, luật chống độc quyền và chống bán phá giá,... Nhiệm vụ của các doanh nghiệp đó là phải tuân thủ nghiêm các quy định này trong quá trình hoạt động.
- Chính sách của Nhà nước: Những chính sách này bao gồm các quy định về thương mại, kinh tế, phát triển ngành, bảo vệ người tiêu dùng, thuế và mức độ cạnh tranh,.... Tất nhiên, các yếu tố này có thể mang lại cơ hội hoặc thách thức lớn cho các doanh nghiệp.
Ví dụ như tại Việt Nam, nước ta đã đưa ra chính sách khuyến khích việc đầu tư nước ngoài và điều này đã thu hút được nhiều công ty quốc tế đến đầu tư. Từ đó mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam có thể hợp tác, học hỏi công nghệ mới và thúc đẩy tinh thần cạnh tranh trên thị trường.
3. Môi trường kinh tế
Trong môi trường vĩ mô, môi trường kinh tế là thuật ngữ được dùng để chỉ các yếu tố có thể ảnh hưởng đến hoạt động của nền kinh tế, ngành công nghiệp hay cụ thể hơn là tình hình kinh doanh của chính doanh nghiệp. Cụ thể, các yếu tố này bao gồm: Chính sách kinh tế của chính phủ, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ lạm phát, tỷ giá hối đoái, tốc độ tăng trưởng kinh tế và tình hình tài chính quốc tế.
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế và suy thoái: Trong giai đoạn tăng trưởng kinh tế thì doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội để mở rộng và phát triển quy mô. Tuy nhiên, nếu kinh tế rơi vào tình trạng bị suy thoái thì doanh nghiệp có thể gặp khó khăn về vấn đề tiêu thụ và tài chính.
- Lạm phát: Là tình trạng các hàng hóa và dịch vụ có tốc độ tăng giá mạnh mẽ. Trong đó, mức độ lạm phát sẽ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, giá cả và sức mua của người tiêu dùng, cũng như gây tác động đến lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp so với đối thủ.
- Tỷ giá hối đoái: Đây là tỷ lệ đổi giữa tiền tệ của hai quốc gia khác nhau. Sự biến động của tỷ giá này có thể ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm, lợi nhuận từ hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu của các doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu.
- Chính sách tiền tệ: Bao gồm các yếu tố như lãi suất và một số quyết định của ngân hàng trung ương về vấn đề tiền tệ có thể ảnh hưởng đến chi phí vay, cũng như khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp.
- Thị trường lao động: Khi thị trường lao động khan hiếm, các công ty thường phải tăng lương và chi phí nhân công để thu hút và giữ chân nhân viên. Khi thu nhập tăng lên thì điều đó cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng tiêu dùng và nhu cầu mua sắm của họ.
Chẳng hạn, nếu một quốc gia có nền kinh tế đang phát triển với tốc độ tăng trưởng GDP nhanh thì người tiêu dùng sẽ có xu hướng mua sắm nhiều hơn. Điều này tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ tiêu dùng. Nhưng nếu lạm phát tăng cao, khả năng mua sắm của người tiêu dùng sẽ giảm xuống và điều này gây khó khăn trong việc bán hàng và kiếm lợi nhuận của các doanh nghiệp.
4. Môi trường công nghệ
Trong môi trường vĩ mô, công nghệ đang đóng vai trò quan trọng khi có ảnh hưởng sâu rộng đến cách thức sản xuất, tiếp thị và quản lý doanh nghiệp. Cụ thể, các yếu tố này được thể hiện qua những khía cạnh sau:
- Sáng tạo sản phẩm và mở rộng thị trường: Sự tiến bộ của khoa học, kỹ thuật đã tạo ra một bước tiến lớn cho doanh nghiệp trong việc phát triển sản phẩm / dịch vụ hay tìm kiếm các thị trường mới. Điển hình đó chính là lĩnh vực thương mại điện tử với xu hướng mua sắm online thông qua các nền tảng khác nhau.
- Giảm chi phí và tăng năng suất: Công nghệ giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí và tăng năng suất bằng cách tối ưu hóa sản xuất. Ví dụ, việc áp dụng công nghệ tự động hóa đã giúp tối ưu chi phí lao động và cải thiện hiệu quả quản lý.
- Nâng cao năng suất lao động: Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng năng suất lao động. Ví dụ, trí tuệ nhân tạo (AI) đã hỗ trợ rất lớn trong việc tự động hóa các quy trình, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và tăng cường hiệu quả hoạt động.
- Linh hoạt và nhanh chóng thích ứng: Công nghệ cho phép doanh nghiệp có thể linh hoạt thích ứng với những biến đổi bất ngờ trong kinh doanh. Ví dụ, doanh nghiệp có thể nhanh chóng đáp ứng các yêu cầu mới từ khách hàng hoặc thích ứng với sự xuất hiện của các đối thủ cạnh tranh mới.
5. Môi trường văn hóa - xã hội
Mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đều có những giá trị văn hóa, đặc điểm xã hội riêng biệt, điều này sẽ ảnh hưởng đến cách mà mọi người tiêu dùng ở những nơi đó. Trong đó, giá trị văn hóa là yếu tố quan trọng đại diện cho sự tồn tại và phát triển của một xã hội, đồng thời được bảo vệ nghiêm ngặt, đặc biệt là về văn hóa tinh thần.
Ví dụ, chúng ta không thể nào bán xúc xích lợn ở các quốc gia Hồi giáo hay ăn thịt bò tại Ấn Độ. Hay như tại Việt Nam, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy làn sóng bùng nổ mạnh mẽ của văn hóa Hàn Quốc thông qua phim ảnh, âm nhạc, thời trang,....
Cùng với văn hóa, các yếu tố xã hội cũng là mối quan tâm đáng kể của các doanh nghiệp trong quá trình nghiên cứu thị trường. Những yếu tố này phân nhóm cộng đồng thành các tệp khách hàng riêng lẻ với những đặc điểm riêng như:
- Tình trạng sức khỏe, tuổi thọ trung bình, chế độ dinh dưỡng, thói quen ăn uống
- Trình độ học vấn, lối sống, quan điểm về thẩm mỹ, tâm lý và điều kiện sống.
- Thu nhập trung bình cá nhân và cách phân phối thu nhập
6. Môi trường tự nhiên
Trong bối cảnh khoa học và công nghệ ngày càng tiến bộ ở các nước phát triển, môi trường tự nhiên đang phải đối mặt với những tổn thương nghiêm trọng. Tình trạng mất cân đối sinh thái có thể gây ra nhiều hậu quả khó lường đối với môi trường, cuộc sống, tính mạng và cả tương lai của trái đất,.... Vì vậy, các doanh nghiệp cần nhận thức về những thách thức và cơ hội liên quan đến môi trường tự nhiên, cụ thể:
- Cung cấp nguồn tài nguyên dồi dào: Môi trường tự nhiên là nguồn cung cấp các tài nguyên quan trọng như năng lượng, nguyên liệu, nước và thực phẩm cho các ngành công - nông - lâm - ngư. Vì vậy, sự khan hiếm về số lượng, chất lượng bị suy giảm hoặc tài nguyên cung cấp bị gián đoạn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.
- Biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu hoàn toàn có thể làm thay đổi toàn bộ môi trường kinh doanh, bao gồm biến đổi thời tiết, gia tăng nhiệt đới và làm thay đổi mực nước biển. Các tác nhân này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành công nghiệp như nông nghiệp, du lịch, bất động sản và hậu cần.
- Quy định về môi trường: Hiện nay, những quy định về môi trường ngày càng chặt chẽ hơn và buộc các doanh nghiệp phải chấp hành nghiêm chỉnh. Nếu vi phạm, doanh nghiệp có thể làm mất đi hình ảnh thương hiệu và gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh.
- Nhận thức của người tiêu dùng: Nhận thức và chuẩn mực của người tiêu dùng cũng đang dần thay đổi. Ngày càng nhiều người tiêu dùng quan tâm và ưu tiên lựa chọn các sản phẩm, dịch vụ tốt cho môi trường. Vì vậy, doanh nghiệp cần đáp ứng các yêu cầu này để duy trì và củng cố quan hệ với khách hàng.
Ví dụ, đa phần các quán cà phê hiện nay đều ưu tiên lựa chọn ống hút giấy, cốc giấy để phục vụ cho khách hàng thay vì ống hút nhựa, ly nhựa. Hành động này đã góp phần giúp giảm thiểu một số lượng lớn rác nhựa thải ra môi trường mỗi ngày và nhận được nhiều phản hồi tích cực của khách hàng.
Các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến doanh nghiệp như thế nào?
Hiện nay, các yếu tố trong môi trường vĩ mô có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Cụ thể:
1. Tác động trực tiếp
Trong giới kinh doanh, môi trường kinh tế vĩ mô đã tác động trực tiếp đến doanh nghiệp như sau:
- Tình hình kinh tế: Tình trạng kinh tế ảnh hưởng đến nhu cầu và khả năng chi tiêu của người tiêu dùng. Khi kinh tế phát triển, người tiêu dùng có xu hướng chi tiêu nhiều hơn, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển. Ngược lại, khi kinh tế suy thoái thì nhu cầu tiêu dùng giảm và khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.
- Chính sách của chính phủ: Các yếu tố như phí, lãi suất, thuế và tỷ giá hối đoái,... có thể ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Tình hình chính trị: Sự ổn định về chính trị là điều kiện cần thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp. Nhưng khi tình hình chính trị bất ổn, nó có thể gây khó khăn cho các hoạt động kinh doanh.
- Tình hình xã hội: Phong tục tập quán, văn hóa và lối sống,... của một cộng đồng có thể ảnh hưởng đến nhu cầu và hành vi tiêu dùng. Vậy nên, doanh nghiệp cần nắm bắt các yếu tố này để điều chỉnh chiến lược bán hàng và phát triển sản phẩm phù hợp với thị trường.
- Tình hình công nghệ: Công nghệ bùng nổ đã mang lại hàng loạt cơ hội mới cho doanh nghiệp nhưng đồng thời, thách thức mà nó đặt ra cũng không hề nhỏ. Vậy nên, doanh nghiệp cần phải nắm bắt kịp thời các xu hướng công nghệ mới để có thể cạnh tranh tốt với đối thủ.
2. Tác động gián tiếp
Bên cạnh những tác động trực tiếp, 6 yếu tố môi trường vĩ mô còn ảnh hưởng gián tiếp đến doanh nghiệp như sau:
- Tình hình nhân lực: Chất lượng và chi phí lao động là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
- Môi trường: Các quy định bảo vệ môi trường, sự quan tâm của khách hàng đến thiên nhiên và xu hướng mua sắm có thể tác động đến chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
- Cạnh tranh: Số lượng và quy mô của các đối thủ cạnh tranh, cùng mức độ cạnh tranh trên thị trường đều ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Hướng dẫn nghiên cứu môi trường vĩ mô trong kinh doanh
Để các doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về tình hình chung của kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường tổng thể, việc nghiên cứu môi trường vĩ mô trong kinh doanh là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các bước cơ bản mà bạn có thể tham khảo để thực hiện tốt quy trình này:
1. Xác định mục tiêu nghiên cứu
Để đặt ra mục tiêu nghiên cứu thì trước tiên, bạn cần phải nắm rõ vai trò quan trọng của môi trường vĩ mô đối với doanh nghiệp và những thông tin cần thu thập. Thông qua hoạt động nghiên cứu này, bạn có thể tự đặt ra cho mình một câu hỏi: "Môi trường vĩ mô tác động như thế nào đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp?" và trả lời nó.
Từ đáp án này, bạn có thể khám phá được cách mà các yếu tố môi trường vĩ mô như chính sách kinh tế, giá cả, xu hướng xã hội, môi trường đầu tư, văn hóa, công nghệ,... đang tác động đến doanh nghiệp. Qua đó có được cái nhìn toàn cảnh về môi trường vĩ mô hiện tại để đưa ra những quyết định kinh doanh phù hợp, chính xác hơn.
2. Thu thập thông tin
Sau khi đã xác định mục tiêu nghiên cứu, bước tiếp theo mà bạn cần làm đó là thu thập thông tin quan trọng từ các yếu tố vĩ mô như: kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường,... thông qua các tài liệu tham khảo sau:
- Website của các tổ chức chính phủ, tổ chức thương mại và quốc tế: Đây là nguồn uy tín cung cấp rất nhiều thông tin về chính trị, kinh tế, xã hội và môi trường của một quốc gia hay khu vực cụ thể. Trên các trang web này, bạn có thể tìm thấy các báo cáo, chính sách, thống kê, phân tích hay dự báo,... để nắm được tình hình phát triển và các xu hướng tại nơi đó.
- Báo cáo và tạp chí chuyên ngành: Chuyên cung cấp các thông tin quan trọng về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội và môi trường của một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ cụ thể. Với nguồn này, bạn có thể tìm thấy chúng trên Internet hoặc tại các thư viện chuyên ngành. Những thông tin từ nguồn này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các vấn đề, xu hướng đang diễn ra trong cộng đồng kinh tế và xã hội mà bạn quan tâm.
- Trao đổi với các chuyên gia và nhà nghiên cứu: Trò chuyện với các chuyên gia hoặc những nhà nghiên cứu thuộc lĩnh vực, ngành nghề mà bạn đang tìm hiểu sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường của quốc gia hay khu vực nào đó.
- Theo dõi các trang mạng xã hội và kênh truyền thông: Cập nhật thường xuyên các trang mạng xã hội như YouTube, Facebook, LinkedIn, Twitter,... cùng báo điện tử chính là cách hiệu quả để bạn có thể thu thập thông tin về những vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội và môi trường trên toàn cầu.
- Tham gia các diễn đàn và hội thảo: Thường xuyên tham gia các diễn đàn và hội thảo về kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường sẽ giúp bạn kết nối với các chuyên gia và nhà nghiên cứu, đồng thời cập nhật những thông tin mới nhất về các lĩnh vực này.
3. Phân tích và đánh giá thông tin
Sau khi đã hoàn thành việc thu thập đầy đủ các thông tin quan trọng, bạn cần tiến hành phân tích và đánh giá để hiểu rõ hơn về tình hình chung của môi trường vĩ mô. Lúc này, bạn cần tập trung vào những yếu tố quan trọng để có thể đưa ra dự báo chính xác về tương lai. Cụ thể, dưới đây là một số yếu tố cần chú ý khi phân tích thông tin:
- Tình hình kinh tế: Đây là yếu tố hàng đầu ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Bằng cách phân tích sự phát triển kinh tế và dự báo tương lai, bạn có thể quyết định đầu tư, mở rộng hoặc điều chỉnh hoạt động, chiến lược sao cho phù hợp.
- Thị trường: Bạn cần nghiên cứu kỹ thị trường mà doanh nghiệp của mình đang hoạt động với các yếu tố như tiềm năng tăng trưởng, sự cạnh tranh và nhu cầu của khách hàng thường xuyên thay đổi.
- Các yếu tố về sản phẩm: Những yếu tố mà bạn cần phân tích kỹ lưỡng về sản phẩm / dịch vụ của mình thường là chất lượng, giá cả, mức độ cạnh tranh và thương hiệu,....
- Chính sách pháp lý và quy định: Hãy nghiên cứu các quy định pháp lý liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, trong đó bao gồm các quy định về thuế, bảo vệ môi trường, an toàn và vệ sinh thực phẩm,....
- Tài chính: Phân tích tài chính bao gồm việc đánh giá tình hình hiện tại và dự báo tương lai của doanh nghiệp. Các yếu tố cần xem xét bao gồm chi phí, thu nhập, lợi nhuận, đòn bẩy tài chính,.…
4. Phân tích SWOT
Sau khi phân tích và đánh giá thông tin, bạn nên phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) để hiểu rõ vị thế của doanh nghiệp trong môi trường vĩ mô, từ đó dễ dàng triển khai các chiến lược phù hợp, cụ thể:
- Điểm mạnh (Strengths): Đây là các yếu tố nội bộ mang lại lợi thế cho doanh nghiệp trong thị trường. Chẳng hạn như quy trình sản xuất đạt chuẩn, sản phẩm chất lượng cao, chiến lược marketing hiệu quả, đội ngũ nhân viên có kinh nghiệm, chuyên nghiệp,...
- Điểm yếu (Weaknesses): Bao gồm các yếu tố nội bộ gây khó khăn cho doanh nghiệp khi kinh doanh. Ví dụ như thiếu vốn đầu tư, sản phẩm chưa hoàn thiện, thiếu kinh nghiệm quản lý hay chất lượng sản phẩm chưa tốt.
- Cơ hội (Opportunities): Là những yếu tố bên ngoài mà doanh nghiệp có thể khai thác để phát triển, bao gồm thị trường mở rộng, tình hình kinh tế ổn định, sự đầu tư khủng từ các nhà đầu tư lớn và xu hướng thay đổi trong nhu cầu tiêu dùng.
- Thách thức (Threats): Gồm những yếu tố bên ngoài mà doanh nghiệp phải đối mặt và cần có giải pháp để khắc phục, điển hình như thị trường bị thu hẹp, sự cạnh tranh bất ngờ của đối thủ, biến động giá cả hay một số thay đổi trong quy định pháp lý.
Từ việc phân tích SWOT, doanh nghiệp có thể dễ dàng triển khai các phương án khác nhau để gia tăng điểm mạnh và tạo cơ hội cạnh tranh, cũng như đối phó hiệu quả với những thách thức và điểm yếu để giảm thiểu rủi ro.
5. Đưa ra dự báo và đánh giá tác động
Sau khi đã phân tích các thông tin, việc đưa ra dự báo và đánh giá tác động của môi trường vĩ mô đối với doanh nghiệp là yếu tố cực kỳ quan trọng. Điều này giúp bạn dễ dàng dự đoán các thay đổi sắp xảy ra và chuẩn bị kế hoạch để phản ứng linh hoạt.
Ngoài những yếu tố vừa phân tích ở trên thì dưới đây còn là một số vấn đề khác có thể ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp:
- Chính sách tài khóa của chính phủ: Nếu chính phủ tăng thuế hoặc cắt giảm ngân sách, doanh nghiệp có thể phải đối mặt với chi phí cao hơn hoặc giảm thiểu doanh số.
- Chính sách thương mại: Nếu có sự thay đổi trong chính sách thương mại như thuế nhập khẩu hay biện pháp bảo hộ thương mại, doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược xuất khẩu và đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn.
- Công nghệ: Nếu công nghệ phát triển nhanh thì doanh nghiệp cần chuẩn bị cho sự cạnh tranh từ các đối thủ mới hoặc có sự điều chỉnh trong phương thức sản xuất.
Nhìn chung thì dựa trên từng tình huống, bạn có thể phát triển các kế hoạch tương ứng như: Đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển, giảm chi phí, thay đổi chiến lược xuất khẩu hoặc đầu tư vào công nghệ mới,.... Mục đích chính là tối ưu ngân sách và gia tăng hiệu quả kinh doanh.
Trên đây là những thông tin quan trọng mà Phương Nam Vina muốn chia sẻ đến bạn về môi trường vĩ mô. Có thể thấy, với sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến hoạt động kinh doanh mà việc phân tích môi trường vĩ mô đã trở thành vấn đề quan trọng của bất kỳ doanh nghiệp nào, từ đó cải thiện tỷ lệ thành công của các chiến dịch tiếp thị cũng như danh tiếng của thương hiệu trên thị trường.
Tham khảo thêm:
Market size là gì? Cách tính quy mô thị trường chuẩn nhất
Chu kỳ kinh doanh là gì? Các giai đoạn của business cycle
Khảo sát thị trường là gì? Cẩm nang khảo sát thị trường từ A - Z
