Khi nhắc đến thẻ i trong HTML, phản ứng đầu tiên của nhiều người thường là "À, cái này chỉ để in nghiêng chữ thôi mà!”. Quả thực, các trình duyệt web mặc định hiển thị nội dung bên trong thẻ i dưới dạng chữ in nghiêng (italic). Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở đó, rất có thể bạn chưa thực sự hiểu được ý nghĩa và vai trò thực sự của thẻ i trong ngữ cảnh HTML hiện đại. Vậy thẻ i trong HTML là gì và vai trò của nó đã thay đổi như thế nào qua thời gian? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
Thẻ i trong html là gì?
Thẻ i trong HTML là một thẻ định dạng văn bản, được dùng để biểu thị phần nội dung cần thể hiện với giọng điệu khác, sắc thái đặc biệt hoặc mang một ý nghĩa phân biệt với phần còn lại của văn bản.
Mặc dù khi hiển thị, trình duyệt mặc định sẽ in nghiêng (italic) nội dung bên trong thẻ i nhưng mục đích chính của thẻ này không đơn thuần là để làm nghiêng chữ, mà là để truyền đạt ý nghĩa ngữ nghĩa (semantic) của nội dung đó.
Ví dụ:
< p >Tên khoa học của cây lúa là < i >Oryza sativa< /i >.< /p >
Trong ví dụ trên, cụm từ Oryza sativa là một thuật ngữ tiếng Latinh, được đánh dấu bằng thẻ i để thể hiện rằng nó có sắc thái khác biệt với phần còn lại của câu.
Cú pháp cơ bản của thẻ i trong HTML
Cú pháp của thẻ i theo chuẩn HTML là một cặp thẻ mở và thẻ đóng:
< i > Nội dung cần thể hiện sắc thái đặc biệt < /i >
Trong đó:
- < i >: Là thẻ mở, báo hiệu bắt đầu của phần văn bản mang ý nghĩa đặc biệt.
- < /i >: Là thẻ đóng, báo hiệu kết thúc của phần văn bản đó.
- Nội dung cần thể hiện sắc thái đặc biệt: Là phần văn bản sẽ được trình duyệt hiển thị mặc định dưới dạng in nghiêng và quan trọng hơn là mang ý nghĩa ngữ nghĩa đã được định nghĩa cho thẻ < i > (ví dụ: tên tác phẩm, thuật ngữ nước ngoài, giọng điệu khác biệt...).
Ví dụ:
< p > Bộ phim < i > Inception < /i > khiến tôi suy nghĩ rất nhiều về thế giới mộng tưởng.< /p >
Kết quả hiển thị trên trình duyệt sẽ là:
Bộ phim Inception khiến tôi suy nghĩ rất nhiều về thế giới mộng tưởng.
Trong ví dụ này, tên phim "Inception" được đặt trong thẻ HTML i, giúp trình bày đúng sắc thái và giữ đúng ngữ nghĩa của nội dung (một tác phẩm điện ảnh).
Hiểu rõ ý nghĩa của thẻ i trong HTML5
Ban đầu, thẻ i HTML được sinh ra với mục đích đơn giản: chỉ thị cho trình duyệt hiển thị văn bản bên trong nó dưới dạng chữ in nghiêng.
Tuy nhiên, với sự phát triển của chuẩn HTML và đặc biệt là sự ra đời của CSS (Cascading Style Sheets), vai trò của HTML đã được định nghĩa lại: HTML dùng để cấu trúc và cung cấp ý nghĩa ngữ nghĩa cho nội dung, còn CSS dùng để tạo kiểu dáng và trình bày. Điều này dẫn đến sự thay đổi quan trọng trong cách chúng ta hiểu về thẻ i.
Trong HTML5, thẻ i không còn được khuyến khích sử dụng chỉ để làm cho văn bản in nghiêng. Thay vào đó, nó mang một ý nghĩa ngữ nghĩa cụ thể hơn, đó là thẻ HTML i đại diện cho một phần của văn bản có giọng điệu, cách diễn đạt hoặc tính chất khác biệt với phần còn lại của văn bản chính, mà sự khác biệt này thường được biểu thị theo quy ước bằng kiểu chữ in nghiêng.
Nói cách khác, khi sử dụng thẻ HTML i, bạn không chỉ muốn hiển thị văn bản in nghiêng, mà bạn muốn truyền tải rằng văn bản đó thuộc một loại đặc biệt, thường là:
- Thuật ngữ nước ngoài (foreign words), đặc biệt khi bạn trích dẫn một từ hay cụm từ không phải là ngôn ngữ chính của tài liệu. Ví dụ, anh ấy thường nói c'est la vie khi đối mặt với khó khăn.
- Thuật ngữ kỹ thuật hoặc khoa học (Technical/Scientific Terms) như các từ ngữ chuyên ngành, tên loài sinh vật,.... Ví dụ, tên khoa học của cây đa là Ficus benghalensis.
- Tên tác phẩm, bài hát, bộ phim, sách, tàu thuyền,....
- Văn bản có giọng điệu khác biệt (Idiomatic Text) đại diện cho một suy nghĩ, một đoạn đối thoại nội tâm hoặc một cụm từ mang ý nghĩa bóng mà không phải nghĩa đen. Ví dụ, cô ấy tự hỏi: Liệu mình có thể làm được điều này không?
- Các trường hợp đặc biệt mà kiểu chữ in nghiêng là một quy ước để phân biệt nội dung (ví dụ: chú thích, tên biến trong tài liệu lập trình).
Phân biệt thẻ i với các thẻ in nghiêng khác
Khi mới tìm hiểu về HTML, nhiều người thường nghĩ rằng mọi thẻ khiến chữ in nghiêng đều giống nhau, nhưng thực tế, mỗi thẻ lại mang một ý nghĩa ngữ nghĩa (semantic) riêng. Việc hiểu và sử dụng đúng các thẻ HTML như i, em và thậm chí là b hay strong không chỉ giúp viết code chuẩn hơn, mà còn cải thiện khả năng SEO và trải nghiệm người dùng.
| Thẻ | Ý nghĩa ngữ nghĩa | Mục đích chính | Hiển thị mặc định | Khi nào nên sử dụng? |
| i (italic element) | Văn bản có giọng điệu hoặc tính chất khác biệt (tên nước ngoài, thuật ngữ khoa học, tên tác phẩm, suy nghĩ). | Đánh dấu loại văn bản khác biệt. | In nghiêng | Dùng thẻ HTML i khi bạn cần thể hiện sự khác biệt nhẹ trong sắc thái nội dung. |
| em (emphasis element) | Nhấn mạnh nội dung, có tầm quan trọng cao hơn trong ngữ cảnh câu văn. | Nhấn mạnh ý nghĩa, trọng tâm. | In nghiêng | Sử dụng thẻ em khi bạn muốn nhấn mạnh một từ/cụm từ để thay đổi trọng tâm câu. |
| b (bold element) | Thu hút sự chú ý mà không có ý nghĩa quan trọng đặc biệt. | Làm nổi bật mà không có ngữ nghĩa mạnh. | In đậm | Khi chỉ muốn thu hút sự chú ý (tên sản phẩm, từ khóa không quan trọng). |
| strong (strong importance element) | Nội dung cực kỳ quan trọng hoặc nghiêm trọng. | Đánh dấu sự quan trọng/nghiêm trọng của nội dung. | In đậm | Khi nội dung có tầm quan trọng cao, cần được chú ý nghiêm túc. |
Kết hợp thẻ HTML i với CSS
CSS (Cascading Style Sheets) là ngôn ngữ được tạo ra để tạo kiểu dáng và trình bày cho các tài liệu HTML. CSS có thể làm được vô số điều, từ thay đổi màu sắc, kích thước, đến vị trí và dĩ nhiên là cả kiểu chữ (như in nghiêng, in đậm). Thuộc tính CSS để làm cho văn bản in nghiêng là font-style: italic. Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là thẻ HTML i và CSS sẽ kết hợp với nhau như thế nào?
Mối quan hệ giữa thẻ i và CSS là sự bổ trợ. Bạn hoàn toàn có thể và nên sử dụng CSS để tùy chỉnh kiểu dáng của i tag khi nó đã được sử dụng đúng mục đích ngữ nghĩa. Mặc dù thẻ i HTML mặc định hiển thị in nghiêng, bạn có thể sử dụng CSS để thay đổi màu sắc, kích thước hoặc thêm các hiệu ứng khác để nó nổi bật hơn hoặc phù hợp hơn với thiết kế tổng thể của trang web.
1. Cú pháp CSS cơ bản áp dụng cho thẻ i
Để áp dụng các thuộc tính CSS trực tiếp cho tất cả các thẻ HTML i trên trang của bạn, bạn chỉ cần chọn chính thẻ i làm bộ chọn (selector) trong file CSS của mình.
Cú pháp:
i {
/* Các thuộc tính CSS bạn muốn áp dụng * /
property: value;
property: value;
/* Ví dụ: * /
color: blue; /* Đổi màu chữ thành xanh dương * /
font-size: 1.1em; /* Tăng kích thước chữ lên 1.1 lần so với chữ bình thường * /
font-style: italic; /* Đảm bảo in nghiêng (mặc định đã có) * /
}
Giải thích:
- i: Đây là bộ chọn phần tử (element selector). Bất kỳ quy tắc CSS nào được định nghĩa trong khối này sẽ được áp dụng cho tất cả các thẻ i trong tài liệu HTML của bạn.
- property:value;: Là cặp thuộc tính và giá trị CSS. Bạn có thể định nghĩa nhiều thuộc tính khác nhau để kiểm soát màu sắc (color), kích thước chữ (font-size), độ đậm chữ (font-weight), căn chỉnh văn bản (text-align) và nhiều hơn nữa.
2. Gắn class để kiểm soát tốt hơn
Việc áp dụng CSS trực tiếp cho thẻ i (như ví dụ trên) có thể hữu ích, nhưng thường thì bạn sẽ muốn kiểm soát chính xác hơn các nhóm thẻ i khác nhau. Ví dụ, bạn có thể muốn tên tác phẩm có màu xanh, nhưng thuật ngữ nước ngoài lại có màu đỏ. Đây là lúc class phát huy tác dụng.
Bạn hãy thêm thuộc tính class vào thẻ HTML i và gán cho nó một tên duy nhất (ví dụ: ten-tac-pham, thuat-ngu).
Ví dụ bạn có các thẻ i cho tên tác phẩm, thuật ngữ nước ngoài và muốn chúng có kiểu dáng khác nhau.
HTML:
< p >Cuốn sách tôi yêu thích là < i class="ten-tac-pham">The Great Gatsby< /i >.< /p >
< p >Anh ấy thường nói < i class="thuat-ngu-nuoc-ngoai">Je ne sais quoi< /i >.< /p >
CSS:
.ten-tac-pham {
color: #007bff; /* Màu xanh dương cho tên tác phẩm */
font-weight: bold; /* In đậm */
}
.thuat-ngu-nuoc-ngoai {
color: #dc3545; /* Màu đỏ cho thuật ngữ nước ngoài */
text-decoration: underline; /* Gạch chân */
}
Kết quả là tên tác phẩm sẽ hiển thị màu xanh dương và in đậm, trong khi thuật ngữ nước ngoài sẽ có màu đỏ và gạch chân. Cả hai vẫn giữ kiểu in nghiêng mặc định của thẻ < i >. Cách này mang lại sự linh hoạt và kiểm soát tối đa.
3. Tạo hiệu ứng động cho thẻ i với CSS
CSS không chỉ giúp định dạng tĩnh mà còn cho phép bạn tạo ra các hiệu ứng động (transitions và animations) để làm cho các phần tử trên trang web trở nên tương tác và sinh động hơn. Bạn có thể áp dụng các hiệu ứng này cho thẻ HTML i khi nó có ý nghĩa ngữ nghĩa và bạn muốn người dùng chú ý đến nó.
- Hiệu ứng transition: Cho phép thay đổi giá trị thuộc tính CSS một cách mượt mà theo thời gian, thay vì thay đổi đột ngột. Thường được sử dụng khi người dùng tương tác (ví dụ: di chuột qua).
- Hiệu ứng animation: Cho phép bạn tạo ra các chuỗi hoạt ảnh phức tạp hơn, có thể chạy tự động hoặc kích hoạt bởi sự kiện và lặp lại nhiều lần.
4. Kết hợp với media queries
Trong bối cảnh mobile-first và thiết kế responsive, việc đảm bảo nội dung hiển thị tốt trên mọi kích thước màn hình là cực kỳ quan trọng. Media Queries trong CSS cho phép bạn áp dụng các kiểu dáng khác nhau tùy thuộc vào các đặc điểm của thiết bị người dùng (như chiều rộng màn hình, chiều cao, hướng thiết bị).
Bạn có thể sử dụng Media Queries để điều chỉnh kích thước, màu sắc hoặc thậm chí ẩn/hiện thẻ i HTML của mình khi trang web được xem trên điện thoại, máy tính bảng hay máy tính để bàn.
5. Kết hợp với thư viện icon như Font Awesome
Mặc dù thẻ i có ý nghĩa ngữ nghĩa là đánh dấu văn bản có giọng điệu hoặc tính chất đặc biệt, nó cũng đã được chấp nhận rộng rãi trong cộng đồng web để nhúng các biểu tượng (icons) từ các thư viện icon phổ biến như Font Awesome.
Vậy tại sao lại là thẻ i? Bởi vì các thư viện này thường sử dụng thẻ HTML i như một placeholder ngữ nghĩa tối thiểu và sau đó dùng CSS để biến nó thành một biểu tượng đồ họa. Điều này giúp giữ cho HTML gọn gàng và dễ đọc, trong khi việc tạo hình ảnh biểu tượng được thực hiện hoàn toàn bằng CSS.
- Nhúng thư viện Font Awesome: Bạn cần thêm liên kết đến CSS của Font Awesome vào phần head của trang HTML.
- Sử dụng thẻ i với class Font Awesome: Bạn chỉ cần đặt các class đặc biệt của Font Awesome vào thẻ HTML i.
Khi nào không nên dùng thẻ i HTML?
Thẻ i là một trong những thẻ HTML bị lạm dụng hoặc hiểu lầm nhiều nhất. Mặc dù nó có vẻ đơn giản, nhưng việc sử dụng không đúng mục đích có thể dẫn đến cấu trúc HTML kém hiệu quả, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận (accessibility) và gây khó khăn trong việc quản lý mã nguồn. Vậy những tình huống nào bạn nên tránh dùng thẻ HTML i?
- Không dùng khi chỉ muốn hiển thị văn bản in nghiêng: Đây là lỗi phổ biến nhất. Rất nhiều người dùng i tag đơn giản chỉ vì họ muốn văn bản hiển thị in nghiêng trên trình duyệt mà không mang ngữ nghĩa. Trình đọc màn hình (screen readers) sẽ cố gắng hiểu ngữ nghĩa của thẻ i. Nếu bạn dùng nó cho một đoạn văn bản bình thường chỉ với mục đích in nghiêng, trình đọc màn hình có thể thông báo sai hoặc gây nhầm lẫn cho người dùng khiếm thị vì họ không biết liệu đó có phải là một thuật ngữ đặc biệt hay không. Nếu sau này bạn quyết định không muốn đoạn văn bản đó in nghiêng nữa, bạn sẽ phải tìm và xóa tất cả các thẻ i đó trong HTML. Trong khi đó, với CSS, bạn chỉ cần thay đổi một thuộc tính duy nhất trong file CSS. Chính vì vậy, thay vì dùng thẻ HTML i, bạn nên dùng CSS để tạo kiểu nghiêng cho văn bản.
- Không dùng khi muốn truyền đạt ý nghĩa nhấn mạnh: Nếu bạn muốn truyền tải rằng một từ hoặc cụm từ có tầm quan trọng cao hơn hoặc cần được nhấn mạnh khi đọc (ví dụ: nhấn giọng), thì thẻ em mới là lựa chọn chính xác. Thẻ HTML i không mang ý nghĩa nhấn mạnh. Trình đọc màn hình có thể thay đổi ngữ điệu hoặc âm lượng khi gặp thẻ em để thể hiện sự nhấn mạnh, nhưng sẽ không làm vậy với i.
- Không dùng để tạo biểu tượng: Như chúng ta đã biết, các thư viện icon như Font Awesome thường sử dụng thẻ i làm placeholder cho biểu tượng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn nên tự tạo biểu tượng bằng cách thao túng CSS của thẻ i một cách tùy tiện.
- Khi làm nội dung học thuật, kỹ thuật cần rõ nghĩa: Trong văn bản học thuật, các yếu tố như thuật ngữ, biến số, ngôn ngữ lập trình,… cần được đánh dấu rõ ràng. Do đó, code, kbd, var là những thẻ HTML có ngữ nghĩa phù hợp hơn trong trường hợp này. Dùng đúng thẻ giúp cả người đọc và máy hiểu rõ nội dung hơn.
Một số câu hỏi thường gặp về thẻ i trong HTML
Thẻ i là một trong những thẻ cơ bản nhưng lại thường xuyên gây bối rối cho những người mới bắt đầu và thậm chí cả những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển web. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp nhất về thẻ này và giải đáp chi tiết từ góc nhìn của một chuyên gia trong lĩnh vực thiết kế website.
1. Thẻ HTML i có ảnh hưởng đến SEO không?
Không có ảnh hưởng trực tiếp và đáng kể. Các công cụ tìm kiếm hiện đại rất thông minh và không đánh giá thứ hạng trang web dựa trên việc bạn sử dụng thẻ i hay em hoặc CSS để in nghiêng. Tuy nhiên, việc sử dụng HTML ngữ nghĩa tốt (bao gồm cả việc sử dụng đúng thẻ i khi nó phù hợp) sẽ giúp các công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về cấu trúc và ý nghĩa của nội dung trang web của bạn, điều này gián tiếp có thể góp phần vào việc tối ưu hóa tổng thể.
2. Thẻ i có thể chứa các phần tử HTML khác bên trong không?
Có, thẻ i trong HTML là một phần tử cấp nội tuyến (inline-level element) và có thể chứa các phần tử cấp nội tuyến khác, như span, strong, em, a (liên kết),.... Tuy nhiên, nó không nên chứa các phần tử cấp khối (block-level elements) như p, div, h1, ul,....
3. Tôi có thể làm cho thẻ i không hiển thị in nghiêng mặc định không?
Hoàn toàn có thể, bằng CSS. Nếu bạn sử dụng i tag đúng mục đích ngữ nghĩa (ví dụ: cho thuật ngữ nước ngoài), nhưng lại không muốn nó hiển thị in nghiêng (có thể do thiết kế của bạn yêu cầu một kiểu khác, ví dụ in đậm hoặc gạch chân), bạn có thể ghi đè thuộc tính font-style bằng CSS.
4. Có sự khác biệt nào về hiệu suất khi dùng thẻ i so với CSS để in nghiêng không?
Về mặt hiệu suất, sự khác biệt là không đáng kể đối với hầu hết các trường hợp sử dụng thông thường. Cả việc trình duyệt áp dụng kiểu mặc định cho i hay việc nó đọc một quy tắc CSS để áp dụng font-style: italic; đều rất nhanh.
Tuy nhiên, việc sử dụng CSS để kiểm soát kiểu dáng mang lại lợi thế lớn về khả năng quản lý và bảo trì mã nguồn. Khi bạn muốn thay đổi kiểu in nghiêng trên toàn bộ trang web hoặc nhiều vị trí, bạn chỉ cần chỉnh sửa một dòng CSS duy nhất thay vì phải tìm kiếm và thay đổi nhiều thẻ i trong HTML. Điều này gián tiếp cải thiện hiệu suất phát triển và bảo trì dự án.
Qua bài viết của Phương Nam Vina, có thể thấy rằng thẻ i trong HTML không chỉ đơn thuần là công cụ để làm nghiêng văn bản như nhiều người vẫn nghĩ. Khi được sử dụng đúng ngữ cảnh như để nhấn mạnh thuật ngữ, biểu thị tên tác phẩm hay tích hợp biểu tượng, thẻ i HTML góp phần nâng cao tính ngữ nghĩa và trải nghiệm người dùng cho trang web. Tuy nhiên, bạn cũng cần cân nhắc khi sử dụng để tránh lạm dụng hoặc gây hiểu nhầm về mặt trình bày và SEO. Đặc biệt, đừng quên kết hợp thẻ i với CSS để mang lại hiệu ứng trực quan hấp dẫn hơn cho website của bạn nhé!
