Khi nhắc đến blockchain, phần lớn mọi người thường có xu hướng liên tưởng ngay đến những đồng tiền ảo Bitcoin. Tuy nhiên, ít ai trong số chúng ta thật sự biết rằng blockchain được xem là "chìa khóa" để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và xây dựng nền tảng cho cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Vậy thì blockchain là gì? Câu trả lời sẽ được chúng tôi giải đáp ngay trong nội dung dưới đây.
- Công nghệ blockchain là gì?
- Tầm quan trọng của công nghệ blockchain trong kỷ nguyên số
- Hệ thống blockchain có những loại nào?
- Các phiên bản của công nghệ chuỗi khối
- Nguyên lý hoạt động của blockchain
- Những ưu điểm nổi bật của công nghệ blockchain
- Một số hạn chế của công nghệ chuỗi khối
- Ứng dụng blockchain trong các lĩnh vực của cuộc sống
- Một số câu hỏi thường gặp về công nghệ blockchain
Công nghệ blockchain là gì?
Nếu các phương án lưu trữ thông tin truyền thống rất dễ bị xâm nhập và đánh cắp thì với blockchain, đây lại là nơi mà toàn bộ dữ liệu sẽ được lưu trữ, bảo vệ và truyền tải một cách minh bạch, an toàn và không ai có thể thay đổi được.
Hiểu một cách đơn giản, bạn có thể ví blockchain giống như một cuốn sổ cái. Trong đó, mọi thông tin sẽ được lưu trữ trong các khối (block) và mỗi khối này sẽ kết nối với các khối khác thông qua một quy trình mã hóa đặc biệt. Dần dần theo thời gian, các khối này sẽ tạo thành một chuỗi (chain) không thể sửa đổi.
Trong hệ thống blockchain, các khối sẽ có sự gắn kết với nhau và mỗi khối sau sẽ liên kết với khối trước. Bên trong chúng sẽ chứa đầy đủ các thông tin về thời gian tạo khối cùng với dữ liệu giao dịch và mã thời gian tương ứng. Người dùng có thể yên tâm khi sử dụng vì công nghệ blockchain được phát triển để đảm bảo tính an toàn và ngăn chặn bất kỳ sự thay đổi hay hành vi gian lận dữ liệu nào.
Để thực hiện điều này thì chúng ta cần phải nhắc đến sự kết hợp của ba loại công nghệ đã hình thành nên blockchain như sau:
- Mật mã học: Để đảm bảo tính toàn vẹn, minh bạch và bảo mật, công nghệ blockchain đã sử dụng public key và hàm băm (hash function).
- Mạng ngang hàng: Mỗi nút trong mạng được coi như một client và và đồng thời là một máy chủ để lưu trữ bản sao của ứng dụng.
- Lý thuyết trò chơi: Tất cả các nút khi tham gia vào hệ thống cần phải tuân theo luật chơi đồng thuận (như giao thức PoW, PoS, ...) và được thúc đẩy bởi động lực kinh tế.
Tầm quan trọng của công nghệ blockchain trong kỷ nguyên số
Trong các hệ thống cơ sở dữ liệu truyền thống, việc ghi lại các giao dịch tài chính thường gặp nhiều khó khăn. Ví dụ như trong một giao dịch mua bán, cả người mua và người bán đều có thể ghi lại thông tin về giao dịch tiền tệ, nhưng không có nguồn thông tin nào được xem là đáng tin cậy. Người bán có thể khẳng định rằng họ chưa nhận được tiền, trong khi người mua một mực cho rằng họ đã thực hiện thanh toán. Điều này tạo ra một tình huống không chắc chắn và dễ xảy ra tranh cãi.
Với những thách thức trên thì việc phải có một bên thứ ba đáng tin cậy để giám sát và xác nhận các giao dịch tài chính là điều cần thiết. Tuy nhiên, việc phụ thuộc vào bên thứ ba này đôi khi không chỉ làm cho quá trình giao dịch trở nên phức tạp mà trong trường hợp hệ thống cơ sở dữ liệu bị tác động, cả hai bên đều có thể gánh chịu thiệt hại.
Blockchain sẽ giải quyết những vấn đề này bằng cách tạo ra một hệ thống phi tập trung, chống làm giả và ghi lại các giao dịch. Khi một giao dịch tài sản diễn ra, hệ thống sẽ tạo ra một cuốn sổ cái riêng cho cả người mua và người bán. Cả hai bên sẽ phê duyệt các giao dịch và mọi thông tin sẽ được cập nhật tự động vào sổ cái trong thời gian thực. Vì không ai có thể thay đổi thông tin được nên việc gian lận về số tiền chuyển của người mua và người bán sẽ không thể nào xảy ra được. Cũng chính nhờ vào đặc điểm này mà công nghệ chuỗi khối trở nên phổ biến trong nhiều lĩnh vực khác nhau, điển hình như việc tạo ra tiền điện tử Bitcoin.
Hệ thống blockchain có những loại nào?
Hiện nay, blockchain đang phát triển mạnh mẽ khi đáp ứng dựa trên nhu cầu của người dùng. Vậy nên, để hiểu hơn về công nghệ blockchain là gì, bạn cần hiểu về những loại công nghệ chuỗi khối đang được ứng dụng phổ biến hiện nay:
- Public: Người dùng có thể ghi chép và chỉnh sửa dữ liệu được nhập vào khối thông tin. Mọi người đều có khả năng chia sẻ quyền lợi này, nhưng quá trình xác thực giao dịch trên blockchain có thể sẽ mất kha khá thời gian vì chúng yêu cầu sự tham gia của nhiều nút.
- Private: Ở chế độ riêng tư, người dùng chỉ được phép đọc thông tin mà không thể thay đổi bất kỳ dữ liệu nào. Giao dịch cũng vì thế mà diễn ra nhanh chóng hơn do hệ thống chỉ yêu cầu sự tham gia của một số nút.
- Permissioned: Đây cũng là một dạng của blockchain private nhưng người dùng sẽ được cung cấp một số tính năng đặc quyền khác và nó sẽ còn tùy thuộc vào bên thứ ba cung cấp.
Các phiên bản của công nghệ chuỗi khối
Từ khi ra đời cho đến hiện tại, công nghệ blockchain đã trải qua những bước phát triển đáng kể khi liên tục được cải tiến qua các phiên bản sau:
- Blockchain 1.0: Là bước đầu tiên trong hành trình, blockchain 1.0 tập trung vào việc tạo ra và quản lý các loại tiền điện tử như Bitcoin. Mục tiêu chính của phiên bản này đó là cung cấp một phương thức thanh toán kỹ thuật số an toàn và không cần thông qua trung gian.
- Blockchain 2.0: Là bước tiến từ blockchain 1.0, phiên bản này đã mở ra các ứng dụng mới của công nghệ chuỗi khối trong lĩnh vực hợp đồng thông minh (smart contracts) và một số ứng dụng tài chính. Trong đó, Ethereum là một ví dụ tiêu biểu của blockchain 2.0, nơi người dùng có khả năng tạo và triển khai hợp đồng thông minh trên một nền tảng phi tập trung.
- Blockchain 3.0: Là phiên bản mở rộng của blockchain 2.0, blockchain 3.0 sẽ đưa ứng dụng blockchain ra khỏi lĩnh vực tài chính để đến gần hơi với các ngành nghề bao gồm y tế, bầu cử, quản lý tài nguyên, logistics,.... Mục tiêu của blockchain 3.0 là sử dụng tính minh bạch và phi tập trung của công nghệ chuỗi khối để nâng cao hiệu suất, đồng thời đảm bảo tính an toàn trong quá trình làm việc.
- Blockchain 4.0: Công nghệ blockchain 4.0 là phiên bản mới nhất hiện nay khi được kết hợp từ tất cả các phiên bản từ 1.0 đến 3.0. Nó không chỉ tích hợp các ứng dụng từ những giai đoạn trước mà còn bổ sung nhiều ứng dụng mới phù hợp với các lĩnh vực liên quan đến Cách mạng công nghiệp 4.0, chẳng hạn như: Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet of Things (IoT), công nghệ in 3D, xe tự lái, công nghệ nano cùng một số công nghệ tiên tiến khác.
Nguyên lý hoạt động của blockchain
Có một sự thật là hiện nay, rất nhiều người vẫn còn thắc mắc tại sao blockchain lại có thể tạo ra mức độ bảo mật cao như vậy. Để giải đáp cho vấn đề này thì dưới đây chính là nguyên lý hoạt động của công nghệ blockchain:
1. Nguyên lý mã hóa
Với các chia sẻ ở trên, bạn sẽ thấy rằng công nghệ chuỗi khối được duy trì thông qua một hệ thống phân tán mạnh mẽ mà trong đó, mỗi một phần tử sẽ có mối liên kết vô cùng chặt chẽ với nhau. Điều này đã tạo ra những điểm khác biệt vô cùng quan trọng sau:
- Khả năng xem toàn bộ lịch sử giao dịch và trao đổi của người dùng.
- Giao dịch không cần sự can thiệp của bên thứ ba để xác nhận hoặc xử lý.
- Công nghệ blockchain được mã hóa thông qua các hàm toán học đặc biệt nhằm tăng cường tính bảo mật.
Để thực hiện giao dịch trên blockchain, người dùng sẽ cần sử dụng các ví điện tử để trao đổi thông tin. Tất cả các giao dịch sẽ được bảo mật bằng cách sử dụng phương pháp mã hóa đặc biệt, trong đó bao gồm cả việc sử dụng cặp khóa riêng tư và khóa công khai.
Điều này có nghĩa là khi bạn mã hóa bằng khóa công khai (public key), chỉ chủ sở hữu của khóa riêng tư (private key) mới có thể giải mã các dữ liệu và thông tin được gửi đi. Còn khi sử dụng khóa riêng tư, bạn cần phải tạo ra một chữ ký số đặc biệt tương tự như chữ ký điện tử. Nhờ đó mà các mạng blockchain mới có thể dễ dàng kiểm soát và tiến hành xác minh thực thể để tiến hành giao dịch.
2. Quy tắc cuốn sổ cái
Mỗi nút trong hệ thống mạng lưới có chức năng lưu trữ một bản sao của cuốn sổ kế toán và cho phép người dùng kiểm tra số dư tài khoản của mình thông qua các nút này. Bạn có thể yên tâm vì công nghệ blockchain sẽ ghi lại các giao dịch mà không có bất kỳ hành vi can thiệp vào việc theo dõi số dư tài khoản.
Để biết số dư trên ví điện tử của mình, người dùng cần xác nhận và kiểm tra các giao dịch liên quan đến ví điện tử thông qua các liên kết giao dịch đã thực hiện trước đó. Các nút liên kết sẽ dựa vào đây để xác minh số tiền chi tiết trong giao dịch của bạn.
Tuy nhiên, với cách hoạt động của blockchain thì việc bảo vệ mật khẩu và khóa riêng tư là điều rất quan trọng. Khi bạn đã mất "chìa khóa" thì sẽ không có đơn vị nào có thể giúp bạn phục hồi hoặc lấy lại mật khẩu của ví điện tử.
3. Nguyên lý tạo khối
Sau khi có giao dịch trên mạng lưới, blockchain sẽ tự động gom chúng vào một nhóm các khối trong cùng một block tại cùng một thời điểm. Mỗi nút trong mạng sẽ trở thành một khối và thông báo cho hệ thống về sự xuất hiện của khối mới như một hàm ý để tạo ra các khối liên kết tiếp theo. Khi được thêm vào blockchain, mỗi khối sẽ được tích hợp với một phần mật mã đặc biệt cho một hàm toán phức tạp. Để giải mã được phần mật mã này, bạn sẽ phải chọn một con số ngẫu nhiên phù hợp dựa trên xác suất.
Trong hệ thống, một chuỗi mới sẽ được tạo ra trong vòng 10 phút. Khi đó, nút nào giải được bài toán sẽ được phân quyền để tạo khối tiếp theo trong chuỗi và thông báo đến toàn bộ mạng lưới.
Với cách hoạt động này của blockchain, khả năng xây dựng các khối cùng nhau là ít. Điều này đảm bảo rằng không có tình huống các khối đều giải quyết cùng lúc và phát sinh ra các khối nối đuôi nhau. Do đó, bạn có thể hoàn toàn tin tưởng vào sự đồng thuận của toàn bộ chuỗi khối.
Những ưu điểm nổi bật của công nghệ blockchain
Tại sao blockchain lại đang trở thành xu hướng công nghệ hàng đầu hiện nay? Tất cả là nhờ vào những ưu điểm vượt trội sau:
- Tính minh bạch và không thể phá vỡ: Đây có thể coi là một trong những đặc điểm nổi bật nhất của công nghệ chuỗi khối. Mọi thông tin được lưu trữ, truyền tải và xử lý trong hệ thống blockchain đều được biểu diễn một cách minh bạch và rõ ràng nhất, không ai có thể thay đổi, giả mạo hoặc phá vỡ. Do đó, nếu bạn muốn truy xuất thông tin về giao dịch của mình hoặc của người khác (bao gồm ngày, giờ, báo cáo chi tiết về giao dịch,...), bạn sẽ không cần phải lo lắng về sự thiếu chính xác của dữ liệu.
- Đặc tính ẩn danh: Trong quá trình bảo vệ sự riêng tư trên blockchain, một ưu điểm lớn mà chúng ta không thể nào bỏ qua đó là khả năng ẩn danh của người dùng. Tính năng này giúp bạn thực hiện các giao dịch một cách an toàn và bảo mật mà không cần lo lắng về việc người khác biết danh tính của bạn. Kết hợp với đặc điểm không thể phá vỡ, tính minh bạch hoặc thay đổi dữ liệu, tính ẩn danh của blockchain đã tạo ra một niềm tin lớn đối với người dùng.
- Rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí: Thông thường, các giao dịch truyền thống sẽ cần đến sự can thiệp của bên thứ ba để xác thực và tạo ra sự minh bạch, điều này cũng đồng nghĩa với việc bạn phải chi trả một khoản chi phí nhất định cho họ. Tuy nhiên, khi áp dụng công nghệ chuỗi khối vào giao dịch của mình với hợp đồng thông minh (smart contract), bạn và đối tác sẽ trực tiếp thực hiện giao dịch và hệ thống blockchain sẽ xác nhận cho bạn mà không cần phải tốn thêm chi phí. Thậm chí còn giúp rút gọn thời gian trong quá trình giao dịch.
-Tính ứng dụng đa dạng: Công nghệ blockchain có khả năng ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực của cuộc sống hiện nay. Ví dụ, nó có thể được áp dụng trong nông nghiệp thực phẩm, bầu cử kỹ thuật số, quản lý giáo dục hay thương mại điện tử. Tuy nhiên, một trong những ứng dụng nổi bật nhất của blockchain vẫn là trong lĩnh vực tài chính.
Một số hạn chế của công nghệ chuỗi khối
Mặc dù blockchain đại diện cho một bước tiến đột phá trong công nghệ nhưng về bản chất, nó cũng tồn tại một số hạn chế như sau:
- Chi phí của công nghệ: Mặc dù blockchain sẽ giúp người dùng tiết kiệm được một khoản tiền phí giao dịch nhưng việc sử dụng công nghệ này thì không hề miễn phí. Ví dụ, hệ thống xác minh giao dịch trên mạng Bitcoin sẽ tiêu tốn một lượng lớn năng lượng. Theo các tính toán của chuyên gia, lượng năng lượng tiêu thụ của hàng triệu thiết bị trên mạng Bitcoin còn cao hơn cả mức tiêu thụ hàng năm của Việt Nam.
- Tốc độ và hiệu suất dữ liệu kém: Bitcoin là một minh chứng rõ ràng nhất cho sự thiếu sót của công nghệ chuỗi khối trong quá trình xử lý giao dịch. Cụ thể, hệ thống PoW của Bitcoin sẽ phải tốn khoảng 10 phút để thêm một khối mới vào chuỗi khối. Với tốc độ này, dự tính rằng mạng blockchain chỉ có thể xử lý khoảng ba giao dịch mỗi giây (TPS).
- Hành vi bất hợp pháp: Phần lớn các quốc gia đều yêu cầu những nhà cung cấp dịch vụ tài chính phải thu thập thông tin về khách hàng khi họ mở tài khoản giao dịch. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn trái với nguyên tắc của blockchain, nơi mọi người có thể truy cập vào tài khoản tài chính và thực hiện giao dịch mà không bị ghi lại. Do đó, nhiều tổ chức tội phạm đã lợi dụng cơ chế này để tiến hành các hoạt động phi pháp như rửa tiền và buôn lậu ma túy.
- Quy định: Đa số các quốc gia, trong đó bao gồm cả Việt Nam đều cho rằng việc sở hữu hoặc tham gia giao dịch tiền điện tử là vi phạm pháp luật. Mối lo ngại này ngày càng trở nên nghiêm trọng khi các tổ chức tội phạm tài chính sử dụng công nghệ chuỗi khối để thực hiện các giao dịch bất hợp pháp nhằm trốn thuế và rửa tiền.
Ứng dụng blockchain trong các lĩnh vực của cuộc sống
Với những ưu điểm độc đáo trong việc quản lý cơ sở dữ liệu, công nghệ chuỗi khối đã được áp dụng rộng rãi vào nhiều lĩnh vực trong cuộc sống hiện nay. Bạn có muốn tìm hiểu thêm về các ứng dụng cụ thể của blockchain trong các lĩnh vực khác nhau không? Cùng chúng tôi theo dõi tiếp nội dung bên dưới nhé.
1. Lĩnh vực tài chính ngân hàng
Đặc thù của ngành tài chính ngân hàng đó là rất dễ xuất hiện tình trạng tập trung quyền lực và nguy cơ xâm phạm bảo mật dữ liệu người dùng. Nhưng nhờ vào tính năng hợp đồng thông minh, blockchain sẽ giúp giải quyết vấn đề này khi nó có thể loại bỏ các bên trung gian, tăng tốc độ, giảm chi phí giao dịch, giảm rủi ro tài chính trong quá trình thanh toán và nâng cấp hệ thống quản lý thông tin công nghệ lỗi thời.
Dưới đây là một số ứng dụng blockchain trong lĩnh vực tài chính & ngân hàng:
- Cho phép giao dịch ngay cả khi không có sự can thiệp từ bên trung gian để xác minh thông tin.
- Hệ thống này hoạt động liên tục để xác minh và thanh toán các giao dịch trực tiếp, đồng thời cập nhật sổ cái.
- Giảm thiểu nguy cơ về sự cố kỹ thuật và trường hợp nợ trước khi thanh toán giao dịch.
- Cho phép việc đổi mới, lặp lại và cải tiến liên tục dựa trên sự đồng thuận trong mạng lưới.
2. Thương mại điện tử
Thị trường thương mại điện tử đang ngày càng trở nên cạnh tranh khốc liệt và yêu cầu tốc độ xử lý nhanh để đáp ứng sự tăng trưởng vượt bậc của số lượng người mua lẫn người bán trực tuyến. Vì vậy mà với blockchain, công nghệ này có thể giúp kiểm soát sản phẩm, theo dõi nguồn cung và xử lý dữ liệu một cách hiệu quả. Không cần dựa vào bên thứ ba, người bán có thể trực tiếp giao dịch với người mua, từ đó tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm và chi phí trung gian.
- Blockchain cung cấp một phương thức an toàn và minh bạch để lưu trữ, quản lý thông tin khách hàng.
- Thông qua việc ghi lại các giao dịch trên blockchain, các bên liên quan có thể xác minh và theo dõi tình trạng sản phẩm từ quá trình sản xuất đến vận chuyển.
- Công nghệ chuỗi khối cho phép giao dịch trực tiếp giữa người mua và người bán mà không cần thông qua trung gian.
- Sử dụng blockchain để ghi lại và theo dõi quá trình vận chuyển, lưu trữ và xử lý hàng hóa trong chuỗi cung ứng giúp tăng cường tính minh bạch và hiệu quả.
3. Truyền thông và viễn thông
Triển khai blockchain trên nền tảng đám mây là một giải pháp quan trọng để giúp các nhà cung cấp dịch vụ truyền thông tối ưu hóa quy trình hiện tại, đồng thời nâng cao bảo mật mạng và tăng cường kiểm soát quy trình vận hành. Bằng cách này, họ có thể cải thiện và phát triển dịch vụ của mình một cách hiệu quả hơn.
Dưới đây là một số giải pháp và ứng dụng cụ thể của blockchain trong lĩnh vực này:
- Cho phép việc ghi lại và xác minh các giao dịch chuyển vùng giữa các nhà cung cấp để giúp nó minh bạch hơn, đồng thời ngăn chặn các hành vi gian lận.
- Hỗ trợ việc triển khai các hợp đồng thông minh để tự động hóa quá trình kết nối và tính phí dịch vụ trong quá trình chuyển đổi sang công nghệ 5G.
- Cung cấp một cơ chế an toàn để tạo ra mạng lưới tự quản đồng thời trong việc truyền dẫn dữ liệu cho Internet vạn vật. Qua đó giúp đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của dữ liệu khi được truyền tải giữa các thiết bị trong mạng lưới.
4. Lĩnh vực sản xuất
Trong quá trình sản xuất, việc theo dõi các thông tin như quá trình sản xuất, phân phối, chất lượng, tồn kho và thông tin giao dịch là nhiệm vụ rất quan trọng. Blockchain có thể thay thế các thiết bị thông minh truyền thống để quản lý công việc này, từ đó giúp nâng cao hiệu quả và tăng năng suất của quản lý chuỗi cung ứng.
Còn đối với người tiêu dùng, công nghệ chuỗi khối cũng có thể giúp kiểm tra tính xác thực của thông tin sản phẩm, từ đó ngăn chặn tình trạng hàng giả và hàng kém chất lượng trên thị trường.
Dưới đây là một số ứng dụng của blockchain trong lĩnh vực sản xuất:
- Theo dõi lịch trình sản xuất và số lượng hàng mua vào, bán ra.
- Quản lý tình trạng hàng tồn kho và kho bãi sản xuất.
- Truy xuất nguồn gốc của sản phẩm qua các khâu sản xuất.
- Theo dõi nguồn cung cấp nguyên liệu sản xuất trong ngành công nghiệp.
5. Chăm sóc sức khỏe
Rất nhiều quốc gia trên thế giới hiện nay đang đẩy mạnh quá trình số hóa trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe. Khi đó, công nghệ blockchain cũng được sử dụng rộng rãi do những tính năng đột phá so với các công nghệ truyền thống.
Dưới đây là một số ứng dụng blockchain trong lĩnh vực y tế:
- Sử dụng công nghệ để theo dõi và quản lý bệnh lý của các bệnh nhân.
- Quản lý chuỗi cung ứng các sản phẩm thuốc cùng thiết bị y tế. Theo dõi từ đầu vào đến nguồn gốc cũng như quá trình sử dụng của các vật tư y tế.
- Tăng cường tính minh bạch và tự động hóa trong các giao dịch khám chữa bệnh, xuất xứ xét nghiệm lâm sàng và quyền sở hữu dữ liệu sức khỏe của bệnh nhân.
6. Giáo dục
Hệ thống blockchain sẽ hỗ trợ rất tốt việc giảm thiểu tình trạng gian lận trong quá trình học tập và xin học bổng bằng cách tiết chế sự khai gian về kết quả học tập cũng như kinh nghiệm làm việc. Với tính năng hợp đồng thông minh, các điều khoản về nội quy đào tạo có thể được thực hiện tự động để giúp xử lý các vi phạm và phản hồi của học sinh một cách hiệu quả.
Dưới đây là một số ứng dụng của blockchain trong lĩnh vực giáo dục:
- Theo dõi, lưu trữ bảng điểm và bằng cấp của học sinh, sinh viên.
- Đánh giá năng lực của cá nhân so với các yêu cầu đầu vào dựa trên cơ sở dữ liệu về học tập và điểm số.
- Hỗ trợ các đơn vị thẩm định giáo dục trong việc quản lý mức độ đánh giá uy tín trong nghiên cứu khoa học.
7. Bán lẻ
Một trong những thách thức lớn nhất đối với các nhà bán lẻ đó là quản lý quá trình phân phối hàng hóa, kho bãi và thông tin sản phẩm với số lượng khủng. Lúc này, công nghệ chuỗi khối được áp dụng như một cuốn sổ cái ghi chép thông tin chính xác và đảm bảo tính bảo mật cao. Nó cho phép quản lý hồ sơ chi tiết về từng mặt hàng, vị trí của chúng, cách xử lý và ghi lại mọi thiệt hại trong quá trình phân phối, từ đó mang lại sự hỗ trợ hiệu quả cho các nhà bán lẻ.
Dưới đây là một số ứng dụng của blockchain trong lĩnh vực bán lẻ:
- Theo dõi các mặt hàng theo từng mã định danh.
- Sử dụng hợp đồng thông minh khi có trao đổi hàng hóa giữa nhà sản xuất và công ty vận tải.
- Quản lý thông tin về mặt hàng, thời gian vận chuyển, lưu kho và tồn kho.
- Hợp đồng thông minh trên blockchain chứa đựng các thỏa thuận giữa những bên liên quan để quản lý dòng tiền của các giao dịch hoặc xử lý thiệt hại khi cần thiết.
8. Vận tải và logistic
Trong quá trình vận hành của một sản phẩm, từng bước trong chuỗi cung ứng sẽ tạo ra và ghi lại dữ liệu dưới dạng các giao dịch,qua đó hình thành một lịch sử vĩnh viễn cho sản phẩm. Blockchain là công cụ quản lý cho kho dữ liệu lớn và bằng cách này, blockchain có thể nâng cao hiệu quả trong việc chia sẻ thông tin về quá trình sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sự bào mòn giá trị của sản phẩm đến các bên liên quan. Nó giải quyết các thách thức trong lĩnh vực logistics như độ trễ trong giao nhận, mất mát giấy tờ, chứng từ và nguồn gốc không rõ ràng của sản phẩm, cùng với các lỗi khác trong quá trình chuyển giao giữa các thành viên trong chuỗi hoạt động logistics.
Dưới đây là một số ứng dụng của blockchain trong lĩnh vực vận tải và logistics:
- Truy xuất nguồn gốc sản phẩm và xác thực giấy tờ một cách minh bạch và rõ ràng.
- Sử dụng đóng gói thông minh.
- Kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) cùng với Internet of Things (IoT) để giám sát hành trình vận chuyển và các phương tiện vận chuyển.
- Giảm chi phí trung gian và tiết kiệm chi phí nhờ áp dụng hợp đồng thông minh.
9. Nông nghiệp
Trong lĩnh vực nông nghiệp, blockchain không chỉ được áp dụng để quản lý chuỗi cung ứng sản phẩm và lưu trữ thông tin về hàng tồn kho, mà còn hỗ trợ việc lưu trữ dữ liệu về hàng hóa, truy xuất vòng đời và nguồn gốc của các sản phẩm nông sản. Điều này áp dụng cho nhà phân phối, siêu thị, cửa hàng bán lẻ và cuối cùng là người tiêu dùng.
Dưới đây là một số ứng dụng blockchain trong lĩnh vực nông nghiệp:
- Quản lý chuỗi cung ứng sản phẩm và hàng tồn kho.
- Lưu trữ thông tin về sản phẩm, quy trình chăm sóc và các tiêu chuẩn về thực phẩm sạch.
- Truy xuất nguồn gốc và theo dõi vòng đời sản xuất của nông sản.
Một số câu hỏi thường gặp về công nghệ blockchain
Ngoài những kiến thức vừa được chia sẻ, vẫn còn một số vấn đề mà nhiều người thắc mắc khi tìm hiểu về công nghệ chuỗi khối như sau:
1. Ai đã phát minh ra blockchain?
Ý tưởng về blockchain có nguồn gốc từ năm 1991 dựa trên đề xuất của hai nhà nghiên cứu Scott Stornetta và Stuart Haber. Trong bài báo có tựa đề "Làm thế nào để đóng dấu thời gian cho tài liệu kỹ thuật số", hai tác giả này đã giới thiệu khái niệm về chuỗi dữ liệu bất biến. Ý tưởng này giúp xác định thời gian chính xác của các tệp dữ liệu, ngăn chặn sự chỉnh sửa và làm giả dữ liệu.
2. Blockchain có an toàn không?
Công nghệ bảo mật của blockchain mang lại một mức độ tin cậy mà các công nghệ khác không thể sánh kịp. Mỗi khối mới được lưu trữ theo trình tự tuyến tính và theo thứ tự thời gian, điều đó có nghĩa là chúng luôn được thêm vào "phần cuối" của chuỗi khối. Khi một khối đã được thêm vào cuối chuỗi, việc quay lại và thay đổi nội dung của nó trở nên vô cùng khó khăn, trừ khi hầu hết mạng lưới đồng thuận để thực hiện điều này.
3. Lý thuyết trò chơi trong công nghệ blockchain được hiểu như thế nào?
Lý thuyết trò chơi là một nền tảng quan trọng nhưng lại thường hay bị bỏ qua trong blockchain. Hiểu một cách đơn giản thì đây là lĩnh vực nghiên cứu về quá trình ra quyết định hợp lý của các người chơi trong một hệ thống với các tham số đã được xác định trước. Lý thuyết trò chơi tập trung vào việc nghiên cứu các tình huống mà đối thủ lựa chọn các hành động khác nhau để tối đa hóa kết quả mà họ đạt được.
Ban đầu, lý thuyết này được sử dụng trong nghiên cứu hành vi kinh tế, nhưng sau này đã được mở rộng và áp dụng trong nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau, bao gồm sinh học, tâm lý học, triết học, khoa học máy tính và nhiều lĩnh vực khác. Bạn có thể hiểu lý thuyết này như một mô hình thu nhỏ của hành vi con người trong các tình huống cụ thể và giúp dự đoán chính xác nhất có thể.
Trên đây là những thông tin giới thiệu về blockchain mà Phương Nam Vina muốn chia sẻ. Hi vọng từ bài viết này, bạn có thể hiểu rõ hơn về công nghệ blockchain là gì và ứng dụng mà nó mang lại trong đời sống. Hiện nay, có rất nhiều công ty và tập đoàn lớn đang triển khai mạng lưới riêng của họ bằng blockchain nên chắc chắn rằng, công nghệ chuỗi khối này sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong vài năm tới tại Việt Nam và sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi bộ mặt của ngành công nghệ thông tin trên toàn cầu.
Tham khảo thêm:
Platform là gì? Top 10 loại hình platform phổ biến nhất