Trong lĩnh vực kinh doanh, ngoài việc nắm bắt nhu cầu của khách hàng thì hiểu rõ thị hiếu người tiêu dùng là mục tiêu quan trọng mà các doanh nghiệp đều đang hướng đến, nhất là khi họ chuẩn bị ra mắt một sản phẩm trên thị trường. Tuy nhiên, làm thế nào để xác định thị hiếu khách hàng quả thật không phải là một bài toán đơn giản và đòi hỏi doanh nghiệp cần triển khai nhiều phương pháp khác nhau. Vậy thị hiếu là gì? Đâu là cách mà các doanh nghiệp thực hiện phân tích thị hiếu của người tiêu dùng? Nội dung dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề trên và đồng thời bật mí xu hướng khách hàng trong năm 2024 này.
- Thị hiếu là gì?
- Một số ví dụ về thị hiếu điển hình
- Tầm quan trọng của việc nghiên cứu và phân tích thị hiếu khách hàng
- Các loại thị hiếu khách hàng thường gặp
- Phương pháp nghiên cứu, phân tích thị hiếu khách hàng
- Một số lưu ý quan trọng khi phân tích thị hiếu khách hàng
- Các xu hướng thị hiếu khách hàng phổ biến tại Việt Nam
Thị hiếu là gì?
Thị hiếu đơn giản chính là sự yêu thích của con người về một thứ gì đó. Hiểu sâu xa hơn thì thị hiếu còn mang nghĩa xu hướng với những vật thưởng thức hay sử dụng hàng ngày như: văn hóa, thời trang, thẩm mỹ,....
Trong cuộc sống, thị hiếu của mỗi người là khác nhau và chúng cũng hoàn toàn không cố định. Điều này sẽ còn phụ thuộc phần lớn vào sở thích, tính cách, môi trường sống hay thậm chí là nghề nghiệp, thu nhập của họ. Đây chính là nền tảng để giúp lối sống của con người trở nên đa dạng, phong phú hơn nhưng cũng đồng thời là một thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp khi phải liên tục tìm hiểu và cập nhật xu hướng thị trường.
Một số ví dụ về thị hiếu điển hình
Trong từng trường hợp, thuật ngữ “thị hiếu” khi đứng cạnh các ngôn từ đặc biệt sẽ mang một ý nghĩa khác nhau, chẳng hạn như: thị hiếu thẩm mỹ và thị hiếu thị trường. Trong đó, thị hiếu thẩm mỹ chính là sở thích, cảm tình của con người khi đứng trước cái đẹp, cái xấu, sự bi hài, thấp hèn hay cao cả,... đang diễn ra trong cuộc sống. Một người có thị hiếu thẩm mỹ tốt sẽ biết cách phân biệt đâu là cái đẹp và thế nào là xấu. Họ sẽ dành sự quan tâm, thích thú trước những cái đẹp và từ chối, lánh xa khỏi cái xấu. Từ đó hình thành nên lối sống, cách ứng xử và sinh hoạt thường ngày của mỗi một chủ thể.
Khác với thị hiếu thẩm mỹ, thị hiếu thị trường chính là những sở thích, ý kiến và sự ưu tiên của người tiêu dùng khi mua sắm hay sử dụng một sản phẩm, dịch vụ nào đó. Đồng thời phản ánh được các yêu cầu, sự mong đợi của khách hàng đối với chất lượng sản phẩm, thiết kế, giá trị và những trải nghiệm khác. Đây cũng chính là khái niệm thị hiếu mà chúng ta sẽ đề cập đến ở bài viết này. Trong kinh doanh, thị hiếu khách hàng chính là “chìa khóa” để các doanh nghiệp có thể cung cấp những sản phẩm và dịch vụ phù hợp để đáp ứng nhu tối đa nhu cầu của khách hàng.
Để hiểu rõ hơn, chúng ta hãy cùng phân tích một ví dụ về thị hiếu người tiêu dùng như sau: Khi muốn mua một chiếc điện thoại mới, thị hiếu của người dùng sẽ ảnh hưởng đến việc họ đưa ra quyết định chọn một sản phẩm thuộc thương hiệu cao cấp, thiết kế đẹp hay sản phẩm có nhiều tính năng ấn tượng, chất lượng camera sắc nét, bộ nhớ cao,....
Bên cạnh đó, thị thiếu cũng tác động không nhỏ đến trải nghiệm lựa chọn dịch vụ của mỗi người. Chẳng hạn, khi chọn một nhà hàng để đi ăn, thị hiếu sẽ giúp chúng ta tiến hành đánh giá về không gian, thực đơn, phong cách và dịch vụ của nhà hàng đó. Ngoài ra, thị hiếu cũng là tiêu chí hàng đầu để người dùng lựa chọn các dịch vụ khác như: du lịch, thời trang, nội thất, điện gia dụng hay bất kỳ một lĩnh vực, ngành nghề nào.
Nhìn chung, dù thị hiếu được đặt trong hoàn cảnh nào thì mục đích sau cùng của chúng vẫn là giúp con người đưa ra những quyết định đúng đắn và hài lòng hơn. Hay hiểu sâu xa hơn thì nó sẽ giúp chúng ta chọn ra được những sản phẩm phù hợp với phong cách và sở thích cá nhân của mình.
Tầm quan trọng của việc nghiên cứu và phân tích thị hiếu khách hàng
Bất kể một công ty có quy mô lớn hay nhỏ, dù là doanh nghiệp sản xuất hay bán hàng thì việc phân tích và xác định thị hiếu của người tiêu dùng được xem là việc làm bắt buộc. Bởi thông qua quá trình nghiên cứu thị hiếu khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp nhanh chóng đưa ra được chiến lược sản xuất, phân phối, bán hàng và marketing hiệu quả. Cụ thể:
1. Hiểu được khách hàng mục tiêu
Phân tích thị hiếu khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt được nhu cầu, sở thích của người tiêu dùng để từ đó có cái nhìn sâu sắc hơn về nhóm khách hàng mục tiêu. Một khi xác định được những mong muốn, yêu cầu và sự ưu tiên của khách hàng thì doanh nghiệp mới có thể dễ dàng tạo ra sản phẩm, dịch vụ phù hợp để làm thỏa mãn nhu cầu thị trường.
2. Xây dựng chiến lược phù hợp cho doanh nghiệp
Để có thể đưa ra được các chiến lược kinh doanh hiệu quả, doanh nghiệp cần hiểu được khách hàng của mình đang mong muốn điều gì và kỳ vọng vào những giá trị nào. Từ đó có thể dễ dàng đưa ra chiến lược triển khai sản phẩm cùng một số phương pháp tiếp thị phù hợp với nhu cầu người dùng. Nếu không hiểu rõ thị hiếu của người tiêu dùng, doanh nghiệp sẽ không thể nào xây dựng được chiến lược kinh doanh bài bản và đạt kết quả như mong muốn.
3. Ra quyết định thay đổi linh hoạt và kịp thời
Như đã nhấn mạnh ngay từ đầu, thị hiếu khách hàng là thứ không cố định và chúng liên tục thay đổi nhanh chóng qua từng ngày, từng thời điểm. Điều này bắt buộc các doanh nghiệp cần phải có sự linh hoạt để thay đổi theo từng trường hợp khác nhau. Bằng cách thường xuyên khảo sát thị trường, doanh nghiệp sẽ biết được thị hiếu khách hàng hiện tại như thế nào và có thể triển khai những chiến lược phù hợp, linh động dựa trên thị hiếu của người tiêu dùng ngay tại thời điểm đó.
4. Tiết kiệm chi phí
Dễ dàng nhận thấy, khi hiểu được thị hiếu khách hàng thì doanh nghiệp sẽ nhanh chóng triển khai chiến lược, sản xuất sản phẩm theo đúng như quy trình. Ngoài ra, kế hoạch kinh doanh ngắn hạn hay dài hạn của doanh nghiệp cũng được định hướng chính xác. Điều này góp phần không nhỏ trong việc giúp công ty có thể tiết kiệm chi phí một cách đáng kể. Bởi lẽ, nếu sản phẩm hay dịch vụ không phù hợp với thị hiếu khách hàng thì chắc chắn, chúng sẽ không thể nào được tiêu thụ nhiều trên thị trường. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự thua lỗ và làm giảm ngân sách của doanh nghiệp một cách trầm trọng.
Các loại thị hiếu khách hàng thường gặp
Hiện nay, thị hiếu khách hàng thường được chia thành hai loại quan trọng và các doanh nghiệp cần phải quan tâm để có thể khai thác hiệu quả, bao gồm:
1. Thị hiếu chọn lọc
Thị hiếu chọn lọc dùng để chỉ thị hiếu của những người hiểu được giá trị cái đẹp là nằm ở đâu. Từ đây, họ sẽ biết cách để chọn lọc và vận dụng những gì đẹp nhất cho bản thân mình, từ đó làm cuộc sống thêm phong phú. Vậy nên khi mua hàng, những người này sẽ có thiên hướng tập trung nhiều hơn đến các sản phẩm chất lượng, kiểu dáng và ít quan tâm giá thành.
2. Thị hiếu không chọn lọc
Thị hiếu không chọn lọc chỉ những người không thật sự yêu thích hay am hiểu về cái đẹp. Đây là những người thường có lối sống theo kiểu đua đòi, a dua và chạy theo xu hướng. Tức là khi nhìn thấy người khác đang có gì, họ cũng ngay lập tức muốn sở hữu mà không hề quan tâm đến giá trị của chúng. Với thị hiếu này, doanh nghiệp có thể dễ dàng khai thác dựa trên sự tương tác của cộng đồng thông qua mạng xã hội, chiến lược quảng cáo,....
Phương pháp nghiên cứu, phân tích thị hiếu khách hàng
Để có thể nghiên cứu và phân tích thị hiếu khách hàng trong thị trường hiện nay không phải là một điều đơn giản. Doanh nghiệp sẽ cần phải áp dụng các phương pháp khác nhau sao cho phù hợp với từng giai đoạn, bối cảnh và xu hướng của xã hội lúc bấy giờ. Dưới đây chính là ba phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng hiện nay để phân tích thị hiếu của người tiêu dùng.
1. Phương pháp trắc nghiệm ý niệm
Trắc nghiệm ý niệm là phương pháp mà doanh nghiệp sẽ trình bày cho khách hàng tiềm năng về một ý tưởng nào đó thông qua việc đặt những câu hỏi. Sau đó, những đối tượng tham gia vào cuộc nghiên cứu (là các đại diện phù hợp nhất cho các khách hàng mục tiêu) sẽ cần trả lời các câu hỏi này. Từ các dữ liệu đã thu thập, doanh nghiệp sẽ phần nào biết được về mức độ thành công của ý tưởng mà bạn định triển khai.
Tuy nhiên, nhìn chung thì phương pháp trắc nghiệm ý niệm này vẫn tồn tại một số yếu điểm. Chẳng hạn, nếu những người được phỏng vấn có câu trả lời phủ định đối với ý tưởng mà bạn đưa ra thì chắc chắn, câu trả lời này sẽ không thể phản ánh rõ ràng, chi tiết về sự phản đối của họ dành cho ý tưởng. Vì vậy, để có thể khắc phục được nhược điểm này, bạn cần phải áp dụng với phương pháp phân tích kết hợp.
2. Phương pháp phân tích kết hợp
Việc triển khai thực hiện phân tích kết hợp sẽ giúp bạn giải quyết được các yếu điểm của phương pháp trắc nghiệm ý niệm. Bởi hiện nay, trên thị trường đang có rất nhiều sản phẩm, dịch vụ sở hữu những thuộc tính phức tạp khiến cho khách hàng phải đưa các giá trị tương ứng khác nhau.
Do đó, phương pháp phân tích kết hợp sẽ giúp bạn thống kê, từ đó dự đoán được cách mà khách hàng đánh đổi thuộc tính này để lấy thuộc tính khác. Qua đó có thể xác định được sự kết hợp trong một loạt thuộc tính liên quan được khách hàng ưu tiên lựa chọn nhất.
Ví dụ, những thuộc tính khi mua điện thoại mà người tiêu dùng thường hay sử dụng sẽ gồm có: thương hiệu, kiểu dáng, màu sắc, chất lượng camera, độ bền, tính năng, giá thành, lưu lượng pin,.... Với nhiều thuộc tính như vậy, người dùng sẽ phải đưa ra nhiều lựa chọn và tiến hành cân nhắc. Lúc này, chi phí sẽ là yếu tố hàng đầu gây áp lực cho người mua trong việc từ bỏ thuộc tính này để đổi lấy thuộc tính kia.
Cũng từ đây, doanh nghiệp sẽ cần phải sử dụng phương pháp phân tích kết hợp để biết đâu là những thuộc tính của sản phẩm được đánh giá cao nhất. Sau đó, họ có thể tiến hành nghiên cứu và phát triển sản phẩm, dịch vụ tiếp theo dựa trên kết quả này.
3. Phương pháp phân tích qua giá thành
Khi cân nhắc giữa nhiều sản phẩm cùng loại thì chi phí sẽ là yếu tố tiên quyết được khách hàng chú ý bên cạnh việc nên lựa chọn tính năng nào để phù hợp. Chẳng hạn với những người mua laptop, đa số họ đều nhìn nhận các thuộc tính sản phẩm trên cùng một mức giá.
Ví dụ, khách hàng muốn một chiếc laptop nhằm thực hiện các tác vụ văn phòng thì yêu cầu của họ dành cho sản phẩm thường là thiết kế mỏng, nhẹ để dễ mang đi làm. Còn với những công việc làm đồ họa, yêu cầu laptop sẽ cần phải có cấu hình tốt, giao diện hiển thị sắc nét với gam màu chuẩn,....
Tuy nhiên, những sản phẩm, dịch vụ càng đáp ứng tốt yêu cầu của khách hàng sẽ càng có mức giá cao và điều này dễ gây ra áp lực cho người mua. Khi đó, họ có thể sẽ từ bỏ những thuộc tính này để lấy thuộc tính kia của sản phẩm chỉ đơn giản là vì vấn đề giá cả. Vậy nên, phương pháp phân tích qua giá thành sẽ giúp doanh nghiệp xác định được đâu là các tính năng được khách hàng ưu tiên nhất cho từng sản phẩm, từ đó tiến hành đưa ra chiến lược phát triển và định giá sản phẩm sao cho phù hợp nhất.
Một số lưu ý quan trọng khi phân tích thị hiếu khách hàng
Hãy luôn nhớ rằng, việc phân tích thị hiếu của người tiêu dùng là một quá trình liên tục và đòi hỏi bạn phải linh hoạt để dễ dàng thích nghi với sự thay đổi của thị trường lẫn khách hàng. Vậy nên, để quá trình phân tích thị hiếu người tiêu dùng được diễn ra hiệu quả, bạn cần phải chú ý đến một số điểm quan trọng sau:
- Thường xuyên thu thập dữ liệu: để hiểu rõ thị hiếu của khách hàng thì chắc chắn, bạn cần phải thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau như: khảo sát, phản hồi người dùng, tương tác online và offline.
- Xác định yếu tố chủ chốt, quyết định: hãy tìm ra những yếu tố chủ chốt sẽ ảnh hưởng đến sự lựa chọn của khách hàng. Điều này có thể là kiểu dáng, giá cả, chất lượng sản phẩm, tiện ích hay những xu hướng mới.
- Thường xuyên đánh giá của khách hàng: việc thường xuyên xem xét các phản hồi từ khách hàng chính là cách để doanh nghiệp có thể hiểu được họ đang thích và không thích, hoặc muốn thay đổi những gì về sản phẩm của bạn. Đây là giải pháp giúp bạn phần nào hiểu được thị hiếu của khách hàng và qua đó tiến hành cải thiện, nâng cấp sản phẩm đáp ứng nhu cầu người dùng. Để theo dõi đánh giá của người dùng, bạn có thể tìm hiểu trên các trang mạng xã hội, cuộc trò chuyện trực tuyến, email hay một số kênh tiếp thị khác.
- Cập nhật xu hướng và thay đổi: thị hiếu của người tiêu dùng là thứ có thể thay đổi theo thời gian nên bạn phải thường xuyên theo sát để nhạy bén nhận ra sự biến đổi của nó. Từ đó kịp thời điều chỉnh các chiến lược kinh doanh của mình sao cho đáp ứng hiệu quả những nhu cầu mới.
- Sử dụng công nghệ: trong thời đại kỹ thuật số bùng nổ, việc áp dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, big data và machine learning sẽ giúp bạn đẩy mạnh quy trình phân tích, đồng thời thấu hiểu sâu sắc về thị hiếu khách hàng.
- Tạo ra các chiến lược tiếp cận: dựa trên những thông tin đã được thu thập từ quá trình phân tích nhằm hiểu về thị hiếu thị trường, bạn có thể triển khai ra các chiến lược đúng đắn để tăng cường trải nghiệm của khách hàng và tối ưu sản phẩm, dịch vụ.
Các xu hướng thị hiếu khách hàng phổ biến tại Việt Nam
Hiện nay, xu hướng thị hiếu người tiêu dùng tại thị trường Việt Nam đang có sự thay đổi vô cùng mạnh mẽ. Theo như nghiên cứu, dưới đây chính là top 3 xu hướng thị hiếu khách hàng hứa hẹn sẽ bùng nổ tại thị trường Việt Nam trong năm 2024 này, cụ thể:
- Tỷ lệ sử dụng hàng tiêu dùng nhanh có khuynh hướng sụt giảm: sự sụt giảm trong doanh thu của lĩnh vực hàng tiêu dùng nhanh thể hiện một cách rõ rệt trong 6 nhóm ngành lớn trên toàn tỉnh thành Việt Nam, bao gồm: ngành thực phẩm, đồ uống, các sản phẩm từ sữa, sản phẩm chăm sóc cá nhân, sản phẩm chăm sóc gia đình và thuốc lá. Trong đó, ngoài nhóm hàng đồ uống và thuốc lá có tốc độ tăng trưởng dương (0,6%) thì bốn nhóm ngành còn lại đều dễ thấy sự sụt giảm rõ rệt.
- Người dùng có xu hướng sử dụng những sản phẩm thỏa mãn nhu cầu cá nhân: hiện nay, thị hiếu khách hàng thường hướng đến những sản phẩm thỏa mãn nhu cầu cá nhân do vấn đề thiết yếu đã được đáp ứng đầy đủ. Cụ thể, những mặt hàng thỏa mãn nhu cầu cá nhân được người dùng tìm mua nhiều chủ yếu là quần áo, mỹ phẩm, smartphone, đồ gia dụng, nội thất gia đình, dịch vụ du lịch, làm đẹp,.... Đây đều là những sản phẩm rất được ưa chuộng để nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời giúp người dùng khẳng định bản thân trong xã hội.
- Thương mại truyền thống vẫn giữ ưu thế, thương mại điện tử đang tăng sẽ bùng nổ: vào năm 2017, kênh thương mại truyền thống chiếm tỷ lệ lên đến 80%, còn kênh thương mại hiện đại chiếm 18% và chỉ có 2% là thuộc về thương mại điện tử (e-commerce). Tuy nhiên trong năm 2023, thương mại điện tử đã có dấu hiệu tăng trưởng vượt bậc và vẫn tiếp tục bành trướng mạnh mẽ trong những năm tiếp theo. Điều này xuất phát bởi nguyên nhân người tiêu dùng đang dần trở nên bận rộn hơn, từ đó ảnh hưởng đến thị hiếu khách hàng sẽ có xu hướng lựa chọn kênh thương mại điện tử vì tính nhanh gọn, tiện lợi và dễ dàng.
Trên đây là những thông tin mà Phương Nam Vina muốn chia sẻ về thị hiếu thị trường. Hi vọng rằng, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm thị hiếu người tiêu dùng là gì, cũng như nhanh chóng nắm bắt các phương pháp nghiên cứu và phân tích thị hiếu khách hàng sao cho phù hợp với doanh nghiệp của mình. Chúc bạn thành công!
Tham khảo thêm:
Insight là gì? Các bước xác định insight khách hàng
Học cách kinh doanh hiệu quả qua 9 bước đơn giản, khôn ngoan
Hành vi khách hàng là gì? 5 bước nghiên cứu hành vi khách hàng
