Trong thời đại số hóa hiện nay, hầu như bất kỳ ai cũng đều có cho mình ít nhất từ 2 tài khoản trực tuyến trở lên để truy cập vào Internet hay tham gia mạng xã hội,.... Tuy nhiên, cũng chính vì sự phát triển của công nghệ đã khiến cho các tài khoản trực tuyến đứng trước những mối đe dọa nguy hiểm về vấn đề bảo mật và an ninh thông tin. Vậy nên trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn về 2FA - công nghệ bảo mật cho các loại tài khoản trực tuyến đang được sử dụng phổ biến hiện nay nhằm bảo vệ thông tin cá nhân của bạn một cách hiệu quả.
- 2FA là gì?
- Các hình thức 2FA phổ biến
- Sự khác biệt giữa 2FA với các loại xác thực thông dụng hiện nay
- Cách thức hoạt động của 2FA Authentication
- Lợi ích của phương pháp xác thực 2 yếu tố 2FA
- Một số hạn chế của 2 Factor Authentication
- Hướng dẫn kích hoạt mã 2FA trên các nền tảng
- Cách tắt 2 Factor Authentication do dịch vụ Google cung cấp
- Một số câu hỏi thường gặp về 2FA
2FA là gì?
2FA là từ viết tắt của 2-Factor Authentication và dịch sang tiếng Việt có nghĩa là xác thực hai lớp. Hiểu một cách đơn giản thì mã 2FA sẽ yêu cầu người dùng phải cung cấp hai yếu tố xác thực phụ thuộc vào nhau để có thể chứng minh danh tính của mình là chính xác.
Mỗi lần xác thực, 2 Factor Authentication yêu cầu sử dụng hai yếu tố đồng thời: Thông tin mà người dùng tự thiết lập (mã PIN, mật khẩu) và thông tin mà người dùng sẽ nhận từ nhà cung cấp dịch vụ (OTP, Token, USB, Thẻ lưới,...). Bằng cách kết hợp cả hai yếu tố này, kẻ tấn công sẽ không thể lấy đủ thông tin cần thiết để xâm nhập vào tài khoản, từ đó nâng cao đáng kể mức độ an toàn của tài khoản.
Các hình thức 2FA phổ biến
Hiện nay, các phương thức bảo mật 2 Factor Authentication phổ biến nhất cần phải kể đến là:
- Xác minh qua tin nhắn văn bản: Sau khi người dùng nhập mật khẩu đăng nhập, một mã xác thực sẽ được gửi đến số điện thoại đã đăng ký của họ dưới dạng tin nhắn văn bản. Khi đó, người dùng cần phải nhập mã này thì mới có thể hoàn tất quá trình đăng nhập.
- Xác minh qua ứng dụng di động: Với cách xác thực này, người dùng cần phải tải và cài đặt một ứng dụng xác thực trên điện thoại di động của mình. Khi đăng nhập vào tài khoản trực tuyến, họ sẽ phải nhập mã xác thực được cung cấp bởi chính ứng dụng trên điện thoại của mình.
- Xác minh bằng chìa khóa bảo mật (Security keys): Đây là một thiết bị nhỏ gọn được gọi là khóa bảo mật và sử dụng để đăng nhập vào máy tính bằng cách cắm vào cổng USB. Cách thức thực hiện cũng rất đơn giản, bạn chỉ cần gắn khóa vào và không cần phải thực hiện bất kỳ thao tác nào khác.
- Xác minh bằng mã phục hồi (Recovery codes): Phương pháp này được đánh giá an toàn để khôi phục lại thông tin tài khoản trong trường hợp bạn bị mất điện thoại, USB xác thực hay tài khoản đã bị khóa hoặc bị chiếm đoạt bởi hacker. Với tình huống này, việc sử dụng mã phục hồi sẽ giúp bạn lấy lại quyền kiểm soát. Tuy nhiên, một hacker có thể chiếm đoạt tài khoản của bạn và tạo ra các mã phục hồi mới. Nhưng nếu trước đó, bạn sử dụng các mã phục hồi được tạo ra ban đầu thì bạn sẽ được xác định là chủ sở hữu của tài khoản. Vì vậy, tốt nhất là bạn nên tạo ra và lưu trữ các mã phục hồi trên giấy hoặc in ra để đảm bảo an toàn.
Sự khác biệt giữa 2FA với các loại xác thực thông dụng hiện nay
Để đảm bảo rằng chỉ những người được ủy quyền mới có thể truy cập vào các tài khoản, hệ thống và sử dụng dịch vụ, các phương pháp xác thực đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Bên cạnh mã 2FA thì hiện nay còn có một số loại mã xác thực khác cũng được sử dụng phổ biến và giữa chúng đều có những điểm riêng biệt khi tiến hành áp dụng:
| Mã xác thực | Đặc điểm |
| SFA - Single-Factor Authentication | Xác thực một yếu tố (SFA) là phương pháp chỉ sử dụng một thông tin cụ thể để cấp quyền truy cập vào hệ thống (ví dụ: tên người dùng và mật khẩu). |
| 2FA - Two-Factor Authentication | Thay vì chỉ sử dụng một yếu tố xác thực, 2FA yêu cầu sử dụng hai yếu tố xác thực khác nhau. Mặc dù tên người dùng và mật khẩu là hai thông tin riêng biệt, nhưng cả hai đều thuộc loại yếu tố kiến thức do bạn tạo ra nên được coi là một yếu tố. |
| 3FA - Three-Factor Authentication | Xác thực ba yếu tố cung cấp nhiều hơn một lớp bảo vệ (3 yếu tố) cho tài khoản của bạn. |
| Single Sign-On Authentication | Xác thực đăng nhập một lần (SSO) cho phép người dùng truy cập vào nhiều tài khoản và ứng dụng chỉ thông qua một bộ thông tin xác thực duy nhất. Ví dụ như việc truy cập vào ứng dụng chơi game thông qua tài khoản Facebook hoặc Google. |
| OTP - One-Time Password | Mật khẩu một lần (OTP) hoặc mã PIN một lần là các mật khẩu được hệ thống tạo tự động và chỉ có hiệu lực cho một phiên đăng nhập hay giao dịch cụ thể. |
| Sinh trắc học | Xác thực sinh trắc học là phương pháp sử dụng các yếu tố sinh trắc học như quét võng mạc, dấu vân tay và quét khuôn mặt để xác minh danh tính của người dùng. |
Cách thức hoạt động của 2FA Authentication
Phương thức hoạt động của 2FA cũng rất đơn giản, hệ thống sẽ yêu cầu người dùng cung cấp hai yếu tố xác thực riêng biệt để chứng minh danh tính (phổ biến nhất là mật khẩu và mã xác thực). Mã xác thực này sẽ được cung cấp thông qua một ứng dụng xác thực, hoặc người dùng sẽ được nhận qua tin nhắn văn bản, email hay gọi điện. Khi người dùng cố gắng đăng nhập vào tài khoản của mình, họ cần phải nhập cả mật khẩu và mã xác thực thì mới có thể truy cập.
Việc sử dụng 2FA Authentication sẽ giúp bảo vệ an toàn cho tài khoản của người dùng khỏi các cuộc tấn công, đánh cắp mật khẩu hoặc các hình thức xâm nhập khác nhằm lấy thông tin cá nhân của người dùng. Tuy nhiên, để đảm bảo tính an toàn thì người dùng cũng cần lưu ý sử dụng mật khẩu mạnh và tốt nhất là không nên chia sẻ cho bất kỳ ai khác.
Lợi ích của phương pháp xác thực 2 yếu tố 2FA
Theo như một nghiên cứu, có đến hơn hai phần ba người dùng hiện đang sử dụng cùng một mật khẩu cho tất cả các tài khoản trực tuyến. Bên cạnh đó, có khoảng 90% mật khẩu dù được coi là an toàn và bảo mật thì vẫn có thể bị đánh cắp bởi các tin tặc trong khoảng 6 giờ đồng hồ.
Với những lỗ hổng về bảo mật, các tin tặc chuyên nghiệp có thể tiến hành cuộc tấn công và kiểm tra hàng tỷ mật khẩu chỉ trong vài giây ngắn ngủi. Đứng trước tình trạng này, các nhà cung cấp dịch vụ trên toàn thế giới đã tìm cách tạo ra thêm một lớp bảo vệ mới bằng cách triển khai một số phương pháp xác thực phụ để tăng cường an ninh cho tài khoản người dùng. Và đó cũng chính là tiền đề cho sự xuất hiện của mã 2FA với những lợi ích sau:
1. Tăng tính bảo mật cho tài khoản
Sử dụng mã 2FA code sẽ mang đến cho tài khoản của bạn một lớp bảo mật bổ sung an toàn để tránh bị kẻ xấu xâm nhập. Thay vì chỉ sử dụng mật khẩu để đăng nhập vào tài khoản như thông thường, bạn sẽ cần phải cung cấp thêm một mã xác thực bổ sung và hầu hết thì nó sẽ được gửi đến điện thoại di động hoặc email để bạn có thể xác nhận danh tính của mình. Việc này sẽ giúp ngăn chặn tình trạng hacker tự đoán mật khẩu hoặc sử dụng phần mềm đánh cắp pass để xâm nhập vào tài khoản của bạn.
2. Ngăn chặn tấn công Phishing
Phishing (Tấn công giả mạo) là một hình thức tấn công mạng, trong đó kẻ tấn công sẽ giả mạo thành một đơn vị đáng tin cậy để lừa đảo người dùng cung cấp thông tin cá nhân. Cuộc tấn công này thường được thực hiện qua email, tin nhắn và khi người dùng mở tin rồi nhấp vào liên kết giả mạo, họ sẽ nhận được yêu cầu đăng nhập. Nếu rơi vào "bẫy" và thực hiện theo, tin tặc sẽ ngay lập tức thu thập được toàn bộ thông tin của bạn.
Tuy nhiên, vì 2FA thường là một loại mã và chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian rất ngắn nên nó sẽ làm giảm thiểu khả năng thành công của những cuộc tấn công Phishing hay các loại malware khác. Bởi lẽ, để thực hiện được tấn công thì kẻ xấu sẽ cần phải có hai yếu tố kết hợp, bao gồm cả mật khẩu và mã xác minh.
3. An toàn khi sử dụng công cộng
Khi sử dụng máy tính hoặc thiết bị công cộng, mã 2FA sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường an ninh bằng cách yêu cầu một yếu tố xác minh bổ sung. Điều này đã tạo ra một lớp bảo vệ phụ trợ và làm cho việc truy cập tài khoản trở nên khó khăn hơn đối với những kẻ tấn công.
4. Sử dụng đơn giản và thuận tiện
Xác thực hai yếu tố là một trong những giải pháp có cách sử dụng đơn giản và vô cùng tiện lợi để bảo vệ tài khoản của bạn một cách hiệu quả. Không cần phải nhớ quá nhiều mật khẩu khác nhau hoặc cài đặt các ứng dụng phức tạp, bạn chỉ cần cung cấp mã xác thực bổ sung đã được gửi đến thiết bị của mình để tiến hành truy cập vào tài khoản một cách an toàn và dễ dàng.
5. Cải thiện tuân thủ quy định bảo mật
Khi áp dụng mã 2FA, người dùng sẽ phải cung cấp ít nhất hai loại thông tin để xác minh danh tính, bao gồm thông tin đăng nhập và một mã xác thực được tạo ra từ một thiết bị riêng biệt như điện thoại di động. Điều này sẽ làm cho việc tấn công từ phía bên ngoài trở nên khó khăn hơn, vì kẻ tấn công cần phải có quyền truy cập vào cả hai yếu tố này thì mới có thể đăng nhập thành công.
Ngoài ra, việc xác thực 2FA cũng góp phần nâng cao sự tuân thủ các quy định về bảo mật như PCI-DSS, GDPR hoặc HIPAA. Bởi lẽ, các quy định này thường đòi hỏi mức độ bảo mật cao hơn và yêu cầu sử dụng các biện pháp để bảo vệ dữ liệu nhạy cảm của người dùng.
Một số hạn chế của 2 Factor Authentication
Mặc dù xác thực bảo mật bằng phương pháp 2FA code sẽ mang lại nhiều lợi ích khác nhau nhưng trên thực tế, nó vẫn tồn tại một số nhược điểm khi áp dụng cho việc bảo mật các ứng dụng, bao gồm:
1. Sự bất tiện khi sử dụng
Một trong những nhược điểm lớn nhất của 2FA đó là sự phiền toái cho người dùng trong quá trình sử dụng. Theo đó, người dùng cần phải có điện thoại thông minh hoặc thiết bị di động khác để nhận mã xác thực và nhập mã này mỗi khi họ đăng nhập vào tài khoản. Trong trường hợp người dùng không có điện thoại hoặc điện thoại không có kết nối mạng, họ sẽ gặp khó khăn khi muốn truy cập vào tài khoản của mình.
2. Có thể bị đánh lừa bởi tấn công đánh cắp số điện thoại
Một hạn chế khác của 2FA là nó sẽ rất dễ bị đánh lừa bởi các cuộc tấn công đánh cắp số điện thoại từ những kẻ xấu. Cụ thể, khi kẻ tấn công có được số điện thoại của bạn thì họ sẽ cố gắng đăng nhập vào tài khoản của bạn bằng cách sử dụng số điện thoại này để xác minh hai yếu tố.
3. Thiếu tính tương thích
Có một sự thật là 2FA không phải lúc nào cũng hoàn toàn tương thích với mọi trang web và ứng dụng hiện nay. Thực tế đã cho thấy, rất nhiều trang web vẫn không hỗ trợ 2FA hoặc chỉ hỗ trợ một số loại dịch vụ xác thực hai yếu tố cụ thể. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, nếu người dùng muốn sử dụng mã 2FA thì họ sẽ cần phải sử dụng nhiều phương pháp xác thực khác nhau tùy thuộc vào từng website hoặc ứng dụng của mình.
4. Có thể tốn chi phí cao hơn
2FA không phải là nền tảng hoàn toàn miễn phí khi hiện nay, một số dịch vụ xác thực hai yếu tố đã yêu cầu người dùng phải trả phí để tiếp tục sử dụng. Điều này có nghĩa là người dùng sẽ phải chi trả thêm tiền để bảo vệ tài khoản của mình, con số này sẽ càng lớn hơn nếu họ có nhiều loại tài khoản khác nhau.
Hướng dẫn kích hoạt mã 2FA trên các nền tảng
Hiện nay, hầu hết các nhà cung cấp dịch vụ đều đã cung cấp tính năng nâng cấp hệ thống xác thực hai yếu tố (2FA) để bảo vệ tài khoản của người dùng. Cụ thể, tùy thuộc vào loại tài khoản mà quy trình kích hoạt 2FA thường bao gồm các bước sau:
1. Cách cài đặt xác thực 2 yếu tố trên Facebook
Để kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) trên Facebook, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Facebook cá nhân và chọn mục Settings.
Bước 2: Tìm và chọn tính năng Security and login để bắt đầu cấu hình 2FA.
Bước 3: Trong phần Security and login, bạn chọn tính năng Use Two-Factor Authentication. Sau đó, nhấp vào Edit và nhấn Enable để bật 2FA.
Bước 4: Cuối cùng, bạn sẽ được yêu cầu chọn phương thức xác thực mà bạn muốn sử dụng, bao gồm: Tin nhắn văn bản qua SMS, Code Generator, Chìa khóa bảo mật hoặc Recovery Codes. Bạn hãy chọn phương thức phù hợp và làm theo hướng dẫn để hoàn tất quá trình kích hoạt 2FA.
2. Cách cài đặt 2FA trên Gmail
Để kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) trong email, bạn hãy tuân thủ theo các bước sau:
Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Gmail cá nhân và truy cập vào My Account.
Bước 2: Tại trang My Account, bạn tìm đến mục Security Checkup và nhấp vào 2-Step Verification.
Bước 3: Cuối cùng, bạn sẽ được yêu cầu lựa chọn phương thức xác thực mà mình muốn sử dụng, chúng bao gồm: Chìa khóa bảo mật, Tin nhắn văn bản qua SMS, Code Generator hay Recovery Codes.
Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn một tính năng đặc biệt khác là Google prompt để bảo vệ tài khoản. Khi kích hoạt tính năng này, bạn sẽ không cần phải nhập mã code mà chỉ cần xác nhận bằng việc chọn Yes hoặc No. Điều này giúp tăng tốc độ xác thực và tránh các vấn đề phát sinh khi nhập sai mã code 2FA.
3. Hướng dẫn xác thực 2 yếu tố trên Outlook
Quá trình kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) trên Outlook sẽ được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Microsoft để bắt đầu quá trình xác thực.
Bước 2: Chọn xác thực 2 bước và truy cập vào mục quản lý.
Bước 3: Tiếp tục quá trình xác thực bảo mật bằng cách chọn thiết bị và các phương thức xác thực. Sau đó thì bạn hãy tiến hành xác nhận lại thông tin mà mình đã chọn là xong.
Cách tắt 2 Factor Authentication do dịch vụ Google cung cấp
Trước khi quyết định tắt 2FA trên Google thì bạn cần phải xem xét kỹ vì việc này có thể làm cho thiết bị của bạn dễ bị xâm nhập bởi kẻ xấu. Nhưng nếu vẫn quyết định tắt, bạn có thể thực hiện theo quy trình sau:
1. Tắt 2FA trên máy tính
Đối với việc tắt 2FA trên máy tính, bạn có thể thực hiện theo hướng dẫn sau:
Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Google của bạn.
Bước 2: Trong mục Bảo mật, bạn hãy nhấp vào Xác minh hai bước.
Bước 3: Click vào tùy chọn Tắt.
Bước 4: Ngay sau đó, một hộp thoại sẽ hiện ra để xác nhận việc tắt chức năng xác minh hai bước. Lúc này, bạn chỉ cần tick vào ô Tắt là xong.
Ngoài ra, để đảm bảo an toàn thì bạn cũng có thể xem xét đến việc hủy tất cả các mã dự phòng đã được lưu trữ trên tài khoản Google để đăng nhập vào tài khoản của mình.
2. Tắt 2FA trên điện thoại
Để tắt chức năng xác minh hai bước (2FA) trên điện thoại, bạn có thể làm theo các bước sau:
Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Google trên điện thoại của bạn.
Bước 2: Sau khi đăng nhập thành công, hãy chọn mục Bảo mật và tiếp theo thì nhấn vào Xác minh hai bước.
Bước 3: Chọn tùy chọn Tắt.
Bước 4: Một cửa sổ sẽ ngay lập tức hiện ra để xác nhận việc tắt chức năng xác minh hai bước. Khi đó, bạn chỉ cần nhấn vào tùy chọn Tắt là được.
Đừng quên hủy tất cả các mã dự phòng đã lưu trên tài khoản Google để có thể đảm bảo an toàn cho tài khoản của bạn.
3. Tắt 2FA trên IPad và IPhone
Với hai thiết bị là iPad và iPhone, quá trình tắt mã 2FA sẽ được thực hiện như sau:
Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Google hoặc Gmail của bạn, cụ thể:
- Mở ứng dụng Gmail trên thiết bị của bạn.
- Ở vị trí trên cùng phía bên phải của màn hình, bạn hãy nhấp vào ảnh hồ sơ hoặc tên viết tắt của bạn.
- Chọn Quản lý tài khoản Google.
Nếu bạn không sử dụng tài khoản Gmail, bạn có thể đăng nhập bằng cách truy cập trang web myaccount.google.com trên trình duyệt của mình.
Bước 2: Chọn mục Bảo mật ở phía trên cùng của trang.
Bước 3: Trong phần đăng nhập vào Google, bạn hãy chọn Xác minh hai bước.
Bước 4: Nhấp vào tùy chọn Tắt xuất hiện trong mục Xác minh hai bước.
Bước 5: Ngay lúc này, một cửa sổ sẽ hiện ra để bạn xác nhận việc tắt xác minh hai bước. Khi đó, bạn chỉ cần bấm chọn Tắt là xong.
Một số câu hỏi thường gặp về 2FA
Ngoài những thông tin liên quan đến 2FA nhận được nhiều sự quan tâm thì hiện nay, người dùng còn có một số câu hỏi phổ biến liên quan đến mã xác thực này.
1. Những đối tượng nào nên sử dụng 2FA?
Để đảm bảo an toàn cho tài khoản của bạn, mọi cá nhân và tổ chức hiện nay đều nên áp dụng phương pháp xác thực hai yếu tố (2FA). Việc áp dụng mã 2FA sẽ đảm bảo rằng quá trình đăng nhập vào tài khoản chỉ có thể được thực hiện khi có cả hai yếu tố xác thực cần thiết. Điều này ngăn chặn hoàn toàn khả năng truy cập trái phép vào tài khoản, từ đó bảo vệ thông tin cá nhân của bạn khỏi việc lọt vào tay tội phạm mạng và tin tặc.
2. 2FA có thật sự đảm bảo an toàn không?
Mặc dù 2FA được xem là một biện pháp bảo mật hiệu quả nhưng trên thực tế, không có hệ thống bảo mật nào là hoàn toàn tuyệt đối. Trong môi trường kinh doanh, việc quản lý một lượng lớn thông tin cùng tài khoản có thể trở nên phức tạp và mang nhiều thách thức về mặt rủi ro bảo mật.
Ngoài ra, việc phụ thuộc quá nhiều vào 2FA không phải lúc nào cũng đảm bảo an toàn tuyệt đối và có thể tạo ra nhiều điểm yếu trong hệ thống của bạn, qua đó tạo kẽ hở để kẻ xấu lợi dụng tấn công. Vì vậy, điều quan trọng lúc này là bạn cần phải sử dụng các biện pháp phòng ngừa bổ sung và kỹ thuật bảo mật đa lớp để ngăn chặn các mối đe dọa tiềm ẩn, đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối cho thông tin, tài khoản của bạn.
Trên đây là những thông tin về mã 2FA và cách kích hoạt nó mà Phương Nam Vina muốn chia sẻ đến bạn. Có thể thấy, với sự tiến bộ của công nghệ thì các kẻ tấn công mạng lại càng nguy hiểm hơn với những hình thức lừa đảo tinh vi. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến người dùng mà còn tác động xấu đến doanh nghiệp. Vì vậy, việc sử dụng 2FA một cách thông minh sẽ giúp bạn mang lại sự bảo mật an toàn cho tài khoản của mình.
Tham khảo thêm:
Blockchain là gì? Kiến thức thú vị về công nghệ blockchain
Bảo mật website là gì? Những cách bảo mật website hiệu quả
Virus máy tính là gì? Các loại virus máy tính và cách phòng chống
