Hiện nay, chỉ với một vài thao tác đơn giản trên điện thoại thông minh hoặc máy tính, người dùng đã có thể sở hữu ngay món đồ mà mình muốn bất cứ lúc nào. Điều này cho thấy thị trường kinh doanh đã có một sự chuyển biến mãnh liệt trong thời đại công nghệ 4.0 bùng nổ khắp toàn cầu. Giờ đây, các mô hình kinh doanh truyền thống đã bắt đầu chuyển hướng trọng tâm sang kinh doanh số với việc áp dụng các nền tảng công nghệ mới, chuyên nghiệp nhằm thúc đẩy hiệu quả công việc ngày càng phát triển mạnh mẽ. Vậy kinh doanh số là gì? Lĩnh vực này mang đến những lợi ích to lớn nào cho doanh nghiệp? Theo dõi những điều cần biết về digital business được chúng tôi chia sẻ dưới đây để có được góc nhìn tổng quan hơn về mô hình này nhé.
- Kinh doanh số là gì?
- Phân biệt kinh doanh số và kinh doanh điện tử
- Những lợi ích của digital business đối với doanh nghiệp
- Các thành phần cơ bản của ngành kinh doanh số
- Phương pháp tiếp cận của kinh doanh số
- 7 mô hình kinh doanh số phổ biến và các thương hiệu áp dụng thành công
- Một số câu hỏi thường gặp về kinh doanh số
Kinh doanh số là gì?
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra sức ảnh hưởng vô cùng mạnh mẽ đến đời sống con người và kinh tế xã hội trên khắp các châu lục. Việc mua sắm trực tuyến cũng theo đó mà trở nên bùng nổ, điều này đã làm cho nhiều doanh nghiệp quyết định chuyển đổi sang mô hình kinh doanh số để mang lại cơ hội phát triển và lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Vậy kinh doanh số là gì?
Kinh doanh số hay digital business là việc áp dụng công nghệ kỹ thuật số vào quy trình làm việc, tạo ra các sản phẩm, dịch vụ kinh doanh mới. Hiểu theo nghĩa đơn giản hơn thì đây là quá trình áp dụng các công nghệ kỹ thuật số vào trong mọi khía cạnh hoạt động của doanh nghiệp, từ việc triển khai ý tưởng, sản xuất sản phẩm cho đến tiếp thị và bán hàng.
Phân biệt kinh doanh số và kinh doanh điện tử
Điểm chung của kinh doanh số và kinh doanh điện tử đó là đều sử dụng công nghệ số trong hoạt động buôn bán. Thế nhưng, về bản chất thì hai thuật ngữ này lại hoàn toàn khác nhau và để phân biệt cụ thể, bạn có thể tham khảo ngay bảng so sánh dưới đây:
| So sánh | Kinh doanh số | Kinh doanh điện tử |
| Phạm vi hoạt động | Bao gồm các lĩnh vực công nghệ và cả những lĩnh vực đang ứng dụng công nghệ và quá trình cải tiến sản phẩm, dịch vụ. | Chỉ bao gồm các lĩnh vực đang áp dụng hình thức kinh doanh trực tuyến. |
| Hình thức thanh toán | Có thể sử dụng bằng nhiều hình thức thanh toán khác nhau, bao gồm cả việc trả tiền mặt. | Chủ yếu thường sử dụng các hình thức thanh toán trực tuyến như chuyển khoản qua ngân hàng, thẻ tín dụng, ví điện tử,.... |
| Khách hàng | Hướng đến nhiều nhóm đối tượng khác nhau, từ khách hàng gặp mặt trực tiếp cho đến trực tuyến. | Thường hướng đến nhóm khách hàng trực tuyến. |
| Chi phí | Có thể tốn kém hơn do phải chi trả cho các khoản ngân sách như: mặt bằng bán hàng trực tiếp, chiến lược marketing online. | Tiêu tốn ít chi phí hơn nhờ vào việc tiết kiệm tiền thuê mặt bằng, đầu tư cơ sở vật chất và nhân viên. |
Những lợi ích của digital business đối với doanh nghiệp
Không thể phủ nhận, kinh doanh số đã và đang mang đến rất nhiều lợi thế khác nhau trong việc cải thiện hiệu suất công việc của các tổ chức, doanh nghiệp. Điều này được thể hiện một cách cụ thể, chi tiết thông qua những lợi ích dưới đây:
1. Nâng cao năng suất lao động
Việc tự động hóa các quy trình thủ công nhờ vào digital business có tác động rất lớn trong việc nâng cao năng suất lao động. Cụ thể là với công việc lắp ráp trong ngành điện, nhờ có sự hỗ trợ của robot mà doanh nghiệp sẽ không cần đến nhiều lao động thủ công nữa. Chưa kể, việc áp dụng robot để lắp ráp thay cho con người còn giúp đẩy mạnh tiến độ công việc và ít gặp sai sót hơn.
2. Giảm bớt chi phí vận hành
Không thể phủ nhận, việc thực các quy trình và công việc thủ công thường gây tốn nhiều thời gian và chậm hơn so với các công nghệ tự động. Chưa kể, doanh nghiệp cũng cần sở hữu một lượng lớn nhân sự với các vị trí khác nhau, dẫn đến con số chi trả mỗi tháng là không hề nhỏ. Vậy nên, để giải quyết bài toán tối ưu thời gian, chi phí thì doanh nghiệp nên chuyển đổi sang ngành kinh doanh số để thúc đẩy hoạt động buôn bán thêm hiệu quả và ít tốn kém hơn.
3. Đảm bảo chất lượng cao và nhất quán
Một trong những lợi thế tiêu biểu của digital business đó chính là đảm bảo cho các hoạt động trong doanh nghiệp được thực hiện nhất quán, từ đó cung cấp thành phẩm đầu ra với chất lượng cao và đồng nhất.
4. Tiếp cận khách hàng không giới hạn
Khi kinh doanh theo cách truyền thống, doanh nghiệp thường bị giới hạn tệp khách hàng trong khu vực địa phương. Tuy nhiên, các doanh nghiệp kinh doanh số thì hoàn toàn có thể sử dụng Internet để kết nối với khách hàng ở phạm vi rộng hơn, thậm chí là trên toàn cầu. Việc được tiếp cận với nhóm người tiêu dùng lớn sẽ giúp cho doanh nghiệp có thể xây dựng lượng khách hàng trung thành, đồng thời dễ dàng tìm đối tượng mục tiêu mới cho sản phẩm, dịch vụ của mình.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp số cũng có thể sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội và các kênh kỹ thuật số khác để kết nối với khách hàng, đồng thời xây dựng mối quan hệ gắn bó. Đây cũng chính là điều mà các doanh nghiệp truyền thống đang gặp nhiều khó khăn.
5. Dễ dàng mở rộng quy mô
Với ngành kinh doanh số, các doanh nghiệp thậm chí không cần phải đầu tư chi phí vào việc thuê mặt bằng, cơ sở hạ tầng hay nhân viên mới khi muốn mở rộng và phát triển quy mô hoạt động. Thay vào đó, doanh nghiệp có thể sử dụng các kênh kỹ thuật số để tiếp cận với nhiều khách hàng hơn trên phạm vi rộng.
Các thành phần cơ bản của ngành kinh doanh số
Để tạo nên ngành kinh doanh số trong thời đại công nghệ phát triển như hiện nay, chúng ta không thể nào bỏ qua các thành phần cơ bản, yếu tố cốt lõi dưới đây:
- Internet Of Things (IoT): bao gồm các thiết bị vật lý được kết nối với hệ thống mạng Internet, đồng thời có khả năng thu thập, trao đổi và chia sẻ dữ liệu. Không thể phủ nhận, IoT chính là một yếu tố quan trọng quyết định tới ngành kinh doanh số khi có thể làm thay đổi cách thức hoạt động của doanh nghiệp.
- Kỹ thuật số: là quá trình áp dụng công nghệ kỹ thuật số vào trong thiết kế, phát triển và tiến hành kết hợp với các sản phẩm / dịch vụ. Đây được ví là xương sống của ngành digital business và là yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
- Tiếp thị kỹ thuật số: việc áp dụng công nghệ kỹ thuật số (digital marketing) vào trong kinh doanh chính là một giải pháp chiến lược để thu hút, giữ chân khách hàng tiềm năng, đồng thời xây dựng mối quan hệ và tạo ra những giá trị cho họ nhằm giúp bạn đạt được các mục tiêu kinh doanh.
- Big data: đây là các tệp dữ liệu có khối lượng cực kỳ lớn và rất phức tạp, đến mức mà các phần mềm xử lý truyền thống sẽ không thể nào thu nhập hay xử lý kịp thời trong một thời gian ngắn. Việc áp dụng big data được xem là một nguồn tài nguyên quan trọng cho digital business và được sử dụng để thúc đẩy lợi thế cạnh tranh tốt nhất.
- Trí tuệ nhân tạo (AI): AI được sử dụng để có thể tối ưu hóa và cải thiện quá trình đưa ra quyết định, đồng thời là một yếu tố cốt lõi của hoạt động kinh doanh số. Đây chính là nhân tố giúp cho doanh nghiệp có thể tạo ra các dịch vụ và trải nghiệm mới, từ đó thúc đẩy quá trình chuyển đổi số hiệu quả.
Phương pháp tiếp cận của kinh doanh số
Kể từ khi Internet ngày càng trở nên phổ biến, công nghệ thông tin đã thay đổi hoàn toàn cấu trúc và cả phương thức hoạt động của các doanh nghiệp. Chính sự chuyển đổi số này đã làm thay đổi một cách sâu sắc về cách thức làm việc hàng ngày của các doanh nghiệp. Bằng chứng là kể từ năm 2018, có đến hơn 75% CEO của các công ty toàn cầu đã nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi số dần trở thành trọng tâm trong chiến lược với phương pháp tiếp cận được triển khai theo các cách sau:
- Đặt khách hàng làm trung tâm: khách hàng phải là trung tâm chính của mọi hoạt động, chiến lược và cả quy trình. Nhu cầu và mong muốn của khách hàng cần phải là trọng tâm chính để có thể tạo ra giá trị, nhờ vậy mà doanh nghiệp mới có thể phát triển bền vững.
- Dựa trên dữ liệu: tất cả các quyết định quan trọng khi được đưa ra cần phải dựa trên dữ liệu đã được thu thập và phân tích. Điều này sẽ giúp cho nhà quản lý có thể đưa ra các quyết định chính xác dựa theo nhu cầu, xu hướng và kỳ vọng mua sắm của khách hàng.
- Nhanh chóng: khả năng đáp ứng một cách nhanh chóng những thay đổi về nhu cầu thị trường và khách hàng chính là điều cần thiết để đạt được thành công. Nắm bắt kịp thời các xu hướng, thị hiếu của thị trường và cho phép doanh nghiệp tiến hành thử nghiệm, cải tiến và đổi mới sản phẩm, dịch vụ.
- Đa kênh: cung cấp các trải nghiệm liền mạch cho khách hàng trên tất cả các kênh. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp cần phải đồng nhất tất cả các thông tin, dữ liệu trên tất cả các kênh để người mua có được những trải nghiệm tốt nhất.
- Tính linh hoạt cùng khả năng thích ứng: doanh nghiệp cần phải tiến hành thay đổi chiến lược, quy trình làm việc một cách linh hoạt, thậm chí bao gồm cả sản phẩm / dịch vụ để đáp ứng nhu cầu không ngừng thay đổi của khách hàng.
7 mô hình kinh doanh số phổ biến và các thương hiệu áp dụng thành công
1. Experience model
Đây là mô hình cung cấp cho người tiêu dùng những trải nghiệm độc đáo, tuyệt vời nhất với mục đích làm cho họ sẵn sàng chi tiền để sở hữu sản phẩm của bạn. Ví dụ, Sephora - chuỗi cửa hàng mỹ phẩm của Pháp đã cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm của khách hàng khi để họ tự trang điểm bằng cách sử dụng trợ lý nghệ thuật ảo (Virtual Artist) trên công nghệ AR. Công cụ này sẽ tự động phân tích màu da của người dùng và gợi ý những màu phấn nền phù hợp để họ có thể lựa chọn.
2. Subscription model
Trước khi Internet đang ngày càng được sử dụng rộng rãi như hiện nay, subscription model thật ra không quá phổ biến như bây giờ. Mô hình này hoạt động bằng cách cung cấp cho người dùng quyền được truy cập vào một sản phẩm / dịch vụ cụ thể dựa trên khoản phí thanh toán hàng tháng. Ví dụ như với Netflix, nền tảng này có hơn 100 triệu người dùng trả phí hàng tháng để có thể truy cập vào hàng nghìn bộ phim và chương trình truyền hình khác nhau.
3. “Free” model
“Free” model là một hình thức được ví như xây dựng hình ảnh người nổi tiếng trên các nền tảng mạng xã hội, Google,.... Cách thức hoạt động của mô hình kinh doanh số này là bán chính thương hiệu của bạn, tức là hình ảnh, nội dung mà bạn cung cấp đều là thành phần có giá trị đối với doanh nghiệp và họ sẽ sử dụng chúng cho mục đích quảng cáo.
4. Access - over - ownership model
Đây là một mô hình kinh doanh mà bạn sẽ cần phải trả tiền để có thể sử dụng sản phẩm / dịch vụ nhưng chúng sẽ không trở thành của riêng bạn. Thay vào đó, bạn chỉ đang truy cập và sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định. Có thể nói, đây được xem là một mô hình kinh doanh mang tính đột phá vì mang đến trải nghiệm mới lạ cho người dùng. Hiện nay, những công ty đang áp dụng mô hình kinh doanh số access - over - ownership model hiệu quả và thành công nhất có thể kể đến là Zipcar (dịch vụ cho thuê xe) và AirBnB (dịch vụ cho thuê phòng).
5. Ecosystem model
Nhờ vào sự ưa chuộng của mọi người dành cho Google và Apple mà ecosystem model đang dần trở thành mô hình mang tính đột phá hơn bao giờ hết. Mô hình này thành công bằng việc bán những sản phẩm / dịch vụ có tính phụ thuộc lẫn nhau. Tức là khi người dùng mua nhiều, giá trị sản phẩm sẽ càng tăng lên theo số lượng sản phẩm mà bạn đang sở hữu. Điển hình như Apple, khi khách hàng mua điện thoại của hãng thì họ sẽ có xu hướng mua thêm ốp lưng, tai nghe, sạc, kính cường lực,....
6. On - demand model
On - demand model là mô hình hoạt động theo hình thức mà người dùng sẽ cần phải trả tiền cho một dịch vụ mà họ không có nhiều thời gian để tự làm. Thay vào đó, sẽ có những người dư giả thời gian và cần tiền giúp bạn làm những công việc này. Ví dụ, Grabfood hay Shopee Food chính là hai ứng dụng mà khách hàng dùng để đặt đồ ăn và trả phí ship cho dịch vụ này theo quãng đường.
7. Freemium model
Freemium model là một trong những mô hình kinh doanh online phổ biến nhất hiện nay. Nó hoạt động theo hình thức cho phép người dùng sử dụng một phiên bản miễn phí của một sản phẩm / dịch vụ. Sau đó, người dùng có thể tùy chọn nâng cấp phiên bản hay trả phí nhiều hơn để sử dụng các tính năng cao cấp. Hiện nay, LinkedIn đang là cái tên áp dụng mô hình rất rốt khi cung cấp phiên bản nâng cấp của họ, hoặc bao gồm Dropbox, Hootsuite hay hàng trăm doanh nghiệp kinh doanh phần mềm khác.
Một số câu hỏi thường gặp về kinh doanh số
1. Cơ hội việc làm trong ngành kinh doanh số liệu có tiềm năng?
Hiện nay, cơ hội việc làm trong ngành kinh doanh số đang cực kỳ đa dạng, từ e-learning, e-transport, e-wallet, e-commerce và cho đến fintech,.... Mỗi một lĩnh vực đều có sẽ những đặc điểm riêng và bạn có thể trải nghiệm, quyết định gắn bó nếu bản thân có năng lực cùng đam mê với nghề.
Sinh viên khi tốt nghiệp ngành kinh doanh số cũng có thể làm việc tại nhiều vị hấp dẫn trong các doanh nghiệp có quy mô lớn cùng mức đãi ngộ cao, điển hình như: Chuyên viên phân tích dữ liệu kinh doanh, Chuyên viên công nghệ tài chính, Chuyên viên thương mại điện tử, Chuyên viên quản lý dự án, Chuyên viên digital marketing,.... Sau đó, bằng kỹ năng và kinh nghiệm của mình thì bạn có thể từ từ leo lên các chức danh cao hơn như trường phòng, phó phòng, quản lý hay thậm chí là Giám đốc bộ phận.
2. Kinh doanh số có phải là xu hướng tương lai?
Kinh doanh số được xem là tương lai của mọi doanh nghiệp trong nền kinh tế hiện đại và cuộc cách mạng 4.0 bùng nổ như hiện nay. Với sự bùng nổ của Internet, việc chuyển đổi từ mô hình truyền thống sang kinh doanh số sẽ mang lại cho doanh nghiệp nhiều lợi ích to lớn, đồng thời thu hẹp lại khoảng cách giữa khách hàng và doanh nghiệp cũng như mở rộng thị trường tiềm năng.
Có thể thấy, lợi ích mà ngành kinh doanh số mang lại là rất rõ ràng. Với cách này, các doanh nghiệp có thể trở nên linh hoạt, nhanh nhẹn và dễ dàng lấy khách hàng để làm trung tâm. Đồng thời, họ có thể khai thác các thị trường mới và tạo ra nguồn doanh thu mới cho tổ chức.
Đừng quên rằng kinh doanh số không chỉ đơn giản là công nghệ, đó còn là sự chuyển mình về cả tư duy, con người lẫn văn hóa doanh nghiệp. Vậy nên, để có thể thành công thì doanh nghiệp cần phải tập trung tạo ra văn hóa đổi mới và không ngừng cải tiến liên tục. Các nhà quản lý cũng nên trao quyền nhiều hơn cho nhân viên sử dụng những công nghệ kỹ thuật số để làm việc thêm năng suất và hiệu quả.
Thế nhưng, bạn cũng đừng quên rằng việc kinh doanh số vẫn đang là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp. Họ cần phải xem xét một cách cụ thể về chiến lược, quy trình, cấu trúc cũng như văn hóa của mình. Sau đó tiến hành đầu tư vào các kỹ năng và công nghệ kỹ thuật số sao cho phù hợp nhất. Nếu đáp ứng tốt điều này, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể mang lại nhiều lợi thế cạnh tranh cho bạn trên thị trường và vượt trội hơn so với đối thủ.
Trên đây là những kiến thức cụ thể về kinh doanh số mà Phương Nam Vina muốn chia sẻ đến bạn. Hi vọng thông qua bài viết này, bạn sẽ nắm rõ khái niệm digital business là gì và những lợi ích mà mô hình này mang lại cho doanh nghiệp. Rõ ràng, hình thức kinh doanh này đã giải quyết phần nào những hạn chế, lối mòn của kinh doanh truyền thống, đồng thời kéo theo đó là những cơ hội việc làm cho thế hệ Gen Z năng động, sáng tạo sau này.
Tham khảo thêm:
Web 2.0 là gì? Những kiến thức không thể bỏ lỡ về web 2.0
Ngôn ngữ lập trình là gì? Top 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến
Website marketing là gì? Các chiến lược marketing website hiệu quả
